venres, 31 de decembro de 2021

Doutor Zhivago

Penso que nunca a vira completa (dura algo máis de 3 horas), aínda que algunhas escenas si que me soaban. Botárona un día destes no espazo de cine clásico da 2, e non a deixei escapar. Pero dase a casualidade de que tamén a teño nunha colección de cine clásico, e cada película vén nun caderno que trae un bo feixe de información sobre ela.

Foi dirixida en 1965 por David Lean. Tres horas dan para moito, pero os principais papeis foron representados por Omar Sharif, Julie Christie, Geraldine Chaplin, Tom Cournenay, Alec Guinness e Rod Steiger. Despois falarei sobre a elección dalgúns destes actores e actrices, que foi problemática, e sobre os lugares da rodaxe, que tamén dá para moito ese tema.

Basicamente conta a vida de Yuri Zhivago, médico e idealista poeta, durante a primeira parte do século XX na convulsa Rusia. Perde de pequeno aos seus pais e vaise a vivir cuns amigos da súa nai. Moi axiña namora da súa filla Tonya, coa que casará pouco despois.

En paralelo con iso, Lara Antípova é unha rapaza que vive coa súa nai, que se dedica ao mundo textil. Ten un mozo ou marido, Pavel Antipov, que pertence á revolución que está tendo lugar no país. Tamén é un home idealista. Pero a nai de Lara ten unha estraña relación con Victor Komarovsky, un avogado corrupto que tivo algo de relación co pai de Yuri. Unha noite, Komarovsky viola a Lara. Nunha festa posterior, Lara dispáralle a Komarovsky, aínda que non o mata. Pavel saca a Lara da festa, sen ser detida, por petición do propio Komarovsky.

Chega a I Guerra Mundial, e Yuri e Lara van de voluntarios á fronte. Coinciden nun pequeno hospital de campaña, coñécense, e xa se nota que aí comeza a pasar algo entre eles.

Cando volven á casa, a tremenda mansión onde vivía Yuri pasou a ser colectivizada, e viven alí non sei cantas familias, aínda que eles seguen reservándose as mellores habitacións, aínda que iso desatará moitas tensións co resto da xente. Yuri, que non é demasiado comunista que se diga, non está moi a gusto con esta situación. Ademais, os libros de poemas que publica delátano como un poeta máis intimista e romántico, e non social, que é o que gustaba na Rusia daquel tempo (aos revolucionarios, que está comezando a gañar).

Como a situación está moi fea en Moscú, a familia decide ir en tren para Varýkino, cerca dos Urales, onde a familia de Tonya ten unha casa. O tren vai hacinado, con miles de persoas na mesma situación. Nunha estraña parada do tren, Yuri coñece, sen desexalo, a Strelnikov, un líder da revolución que é case mitificado. Pero resulta ser Pavel, o marido de Lara. A Pavel-Strelnikov, non lle gusta nada a poesía de Yuri, e xa só por iso o considera un traidor, pero déixao marchar.

Chegan a Varýkino, pero a casa que era súa foi "embargada" pola revolución, aínda que alí non vive ninguén. Póñense a vivir na pequena casa que está a só uns metros de distancia. Casualmente na cidade máis cercana vive Lara, segundo lle dixera Strelnikov a Yuri. Vai ata alí, atópaa e lévao á súa casa, onde tamén vive a filla que tivo Lara con Pavel. E alí comeza a súa grande historia de amor.

Simultáneamente, Tonya queda embarazada do seu segundo fillo con Yuri. Pero el xa non sabe que facer. Ten dúas mulleres marabillosas ao seu alcance, viven a poucos kilómetros de distancia entre si, Tonya non sabe nada ou case nada de Lara.

Para rematar, na zona aparece de novo Komarovsky, que se ofrece a levar a Lara e a Yuri a Vladivostok, despois de dicirlles que morreu o marido de Lara. Finalmente leva só a Lara, porque Yuri négase a ir alá. Pouco despois, en Moscú, xa maior e algo enfermo, Yuri segue de médico. Un día, dende o tranvía, cre ver na rúa a unha muller moi parecida a Lara, e cando intenta alcanzala, morre dun infarto en plena rúa.

E todo este historión vai aderezado cunha especie de flash-forward, ao comezo e ao final da película, na que Yevgraf Zhivago, oficial da KGB, medio irmán de Yuri, está intentando localizar á filla que supostamente tivo Yuri con Lara nalgún momento, e que perdeu aos pais hai moito tempo. Nunha grande presa soviética traballa unha rapaza que podería selo, pero ela apenas os lembra. O único resquicio que lle queda é que ela é unha grande tocadora de balalaika, igual que o fora a nai de Yuri.

Ou sexa, unha historia super-romántica que cruza unha época e lugar de historia onde estaban pasando cousas moi gordas. A novela orixinal foi de Boris Pasternak, un poeta ruso que gustaba moito na época, pero esta novela non lla deixaron publicar en Rusia, porque dicían que era anti-soviética. Conseguiu facer chegar unha tradución a Italia, e dende aí publicouse en todo o planeta, con moito éxito. Pouco tempo despois déronlle a Pasternak o Premio Nobel de Literatura. Dicían que era pola súa obra poética, pero non o creu ninguén, todo o mundo tiña claro que esta novela gustara moito, e que era un golpe moral forte contra o réxime soviético. Pasternak non foi recoller o premio, basicamente porque non lle deixaron, ou porque tiña claro que o ía pasar moi mal cando volvera. Morreu poucos anos despois.

O casting para os papeis principais tamén foi potente. Case para cada papel dos principais tanteouse a moita xente. O produtor quería poñer a Sofía Loren, a súa esposa, no papel de Lara, pero parece que non resultaba nada convincente como "virxe" na primeira parte da película. David Lean, que triunfara poucos anos antes coa superprodución "Lawrence de Arabia", quería de novo a Peter O'Toole como Yuri Zhivago, pero estaba ocupado. E un actor que fora secundario naquela película, Omar Sharif, estaba entusiasmado coa novela, pero quería o papel de Strelnikov, non soñaba con que lle deran o papel principal. Nalgún sitio lin que as "evidentes limitacións como actor" de Omar Sharif, fixeron que a estrela da película fora Julie Christie cos seus marabillosos ollos azuis, papel para o que obviamente non era a primeira nin a segunda candidata, senón que sorprendeu a moita xente.

Rematamos coa rodaxe. David Lean quería rodar en Rusia, loxicamente. Pero o réxime soviético dixo que baixo ningún concepto. A novela estaba prohibida en Rusia, así que non se podía rodar alí. Rodaran tamén "Lawrence de Arabia" en España, e como o centro da península era bastante fresco no inverno, lean dixo que probaran a simular Rusia en Castela. Pero coincidiu o inverno máis benigno en décadas, así que houbo que crear neve artificial e usar outros sucedáneos. Basicamente se rodou nas provincias de Madrid e Soria. Moscú estaba en Canillas, Madrid. Pero aí tamén houbo problemas. Porque as escenas nas que os extras cantaban a Internacional tamén causaron moito revuelo en España, e a policía estaba moi mosca porque sabía que entre os extras había moitos opositores ao réxime de Franco. As primeiras e últimas escenas da película, rodadas nun grande encoro, realmente son no de Aldeadávila, Salamanca.

Saúdos.



Ningún comentario:

Publicar un comentario

O xabaril branco

Seguimos avanzando na Biblioteca Galega 120 da Voz de Galicia, e chegamos ao volume 109 da colección. Eu xuraría que este xa o lin hai anos,...