Doce homes sen piedade

Nos últimos meses estaban botando, no espazo de cine clásico da 2, películas repetidas dos últimos tempos, por iso case non vin ningunha. Pero a semana pasada botaron unha que había anos que non veía, así que recunquei. É a famosa "Doce homes sen piedade", o famoso drama xudicial no que un xurado formado por doce homes brancos (non imos afondar nese tema, aquela época non estaba para tantas florituras) debaten se un determinado acusado é culpable ou non. Como curiosidade lingüística, diremos que o título orixinal sería algo así como "12 homes enoxados" (a verdade é que uns cantos deles si o parecían, outros non tanto) e en Hispanoamérica fóronse a "12 homes en pugna". Foi a primeira película do célebre director.

"Doce homes sen piedade" foi dirixida en 1957 por Sidney Lumet. O elenco dos doce integrantes do xurado estaba formado por Henry Fonda, Martin Balsam, John Fiedler, Lee J. Cobb, E. G. Marshall, Jack Klugman, Edward Binns, Jack Warden, Joseph Sweeney, Ed Begley, George Voskovec e Robert Webber. O resto dos actores (non aparece nin unha soa muller, que eu lembre) son totalmente secundarios e din unha frase, como moito, algúns nin iso.

Como supoño que saberedes, non ten moita chicha (ou si, segundo se mire). Está celebrándose un xuízo no que parece que un fillo dunha familia de baixa extracción social mata ao seu pai nunha discusión. Despois do mesmo, o xuíz pídelle ao xurado que debatan sobre a culpabilidade do acusado, lembrándolles que ten que haber unanimidade para unha decisión ou para a contraria.

Dende o momento inicial, hai 11 xurados que parecen estar convencidos da culpabilidade do acusado, agás 1, que non o ten nada claro e que expresa moitas dúbidas razonables. Vai expoñendo o seu argumentario, exasperando a algúns deles aos que non lles preocupa levar a un rapaz á cadeira eléctrica (porque ese vai ser o seu final, polo visto), e que incluso teñen certa presa por ir ver un partido do seu equipo favorito. Aos poucos, vai convencendo a todos os demais, ata conseguilo incluso cos que parecían máis contrarios a esa decisión.

Parece que se fixo unha versión desta obra (claramente teatral) no espazo Estudio 1 de RTVE, que está dispoñible en Internet.

Saúdos.

O bazar das sorpresas

Seguramente xa dixen nalgún momento neste blog que teño moita debilidade polo director Ernst Lubitsch. O outro día botaban no CGAI a película "O bazar das sorpresas" (o título orixinal sería algo así como "A tenda da esquina"), e decidín ir vela en versión orixinal, na que seguramente será a última visita a esa institución nesta tempada. 

Como curiosidade, direi que a película está baseada nunha obra de teatro húngara, está ambientada no centro de Budapest (pero recreado en decorados de Hollywood, obviamente, de feito, case todo sucede dentro da tenda) e os rótulos dentro da tenda están en húngaro (ten lóxica, pero no cine estadounidense raramente teñen esa sensibilidade). Polo visto, Lubitsch normalmente adaptaba obras de autores centroeuropeos.

"O bazar das sorpresas" foi dirixida en 1940 por Ernst Lubitsch, e os principais papeis do elenco foron para James Stewart, Margaret Sullavan, Frank Morgan, Sara Haden, Joseph Schildkraut, Felix Bressart, William Tracy e Inez Courtney.

A película trata principalmente das relacións entre o xefe e os empregados da tenda Matuschek, no centro de Budapest, sobre todo poñendo o foco en dous dos seus empregados, un que é considerado a man dereita do xefe (de feito, o substitúe temporalmente cando o xefe está de baixa) e unha nova empregada que é contratada ao comezo da película.

Parte do enredo vén dunha práctica que existía antes (agora coas redes sociais pasa algo semellante), que une a estes dous protagonistas, xa que manteñen dende hai algún tempo unha relación por carta, que os ten totalmente embelesados, pero non se coñecen en persoa. De feito, na tenda, el é o superior xerárquico dela, e están sempre discutindo por criterios profesionais, e non se soportan.

Nalgún momento da película el descubre que ela é a súa "namorada", pero intenta evitala, xa que o descubre exactamente no intre no que é despedido da tenda por unha decisión equivocada do xefe, que o confunde cun posible amante da súa muller, que realmente é outro empregado, bastante menos fiel e fiable. Finalmente atrévese a revelar que el é o seu correspondente epistolar e a historia acaba ben, faltaría máis.

Por certo, botaban esta película no CGAI, se non entendín mal, porque era unha das películas que aparecía nun libro dun famoso crítico que analizaba os mellores guións da historia do cine. Estou de acordo con que é un guión fantástico, e ten uns diálogos de nivel sublime. Este guión foi escrito por Samson Raphaelson e Ben Hetch, que teñen fama de ser dos mellores guionistas do Hollywood clásico.

Saúdos.