Cando xa se están cumprindo os 25 anos de existencia da emisora de radio comunitaria CUAC FM (máis ben xa se cumpriron, pero non se daban as condicións para celebralo), seguimos desenvolvendo actos para celebrar esa efeméride.
Esta vez foi unha Escola de Outono na Aula Náutica da UDC, no Dique de Abrigo da Coruña. No ano 2016 celebramos alí unha fermosa Escola de Verán, no medio dunha vaga de calor. Nesta ocasión tamén fixo bo tempo, pero a mediados de novembro tampouco pode pedirse moito máis a nivel climatolóxico.
Foi un venres pola tarde e un sábado pola mañán. Houbo ponencias nas que participou moita xente de CUAC FM, pero tamén compañeiros doutras emisoras do Estados, como Onda Color (Málaga), Radio Siberia (Gasteiz), RTV Cardedeu (Catalunya), OMC (Villaverde-Madrid) e algún outro investigador de universidades madrileñas. Rematamos cunha dinámica para intentar recabar información para redactar o noso novo Plan Estratéxico.
Na mesma semana na que fun ao Memorial Ibán Toxeiro, asistín a este concerto, confirmando que, aparentemente, estamos volvendo a unha aparente "normalidade". Nesta ocasión o Pazo da Ópera estaba case cheo, con cerca de 2.000 persoas. O máis curioso é que este concerto era o mesmo ao que algúns pretendíamos asistir o 13 de marzo de 2020, cando se declarou a pandemia, e inmediatamente se suspenderon todos os eventos deste tipo. 20 meses despois foi posible, por fin.
Agora haberá que explicar o lío das bandas tributo a Dire Straits na cidade da Coruña. Polo que parece, Dire Straits debeu gustar moito a mediados dos 80 en todo o mundo, pero na Coruña debeu impactar máis do normal (comigo si o fixo), porque aquí afloran unhas cantas bandas tributo. A primeira que apareceu (que eu saiba) foi esta, Brothers In Band, liderada por un guitarrista coruñés chamado Óscar Rosende, que imita a Mark Knopfler de marabilla (co nivel de virtuosismo do orixinal, iso non debe ser nada doado). Pouco antes da pandemia, enterámonos que houbera algún problema no grupo e que Óscar Rosende marchara. Pero o seu substituto, o italiano Angelo Fumarola, é tan bo coma Rosende ou máis. Pola súa banda, Rosende acaba de fundar unha nova banda tributo chamada Great Straits, que creo que vai debutar dentro de pouco na cidade. Non creo que vai vela, xa estou algo saturado deste son.
Hai anos xa vin actuar a Brothers In Band. Foi un concerto de máis de tres horas nun Teatro Rosalía ateigado (seino porque eu estaba no galiñeiro), estivo moi ben, pero decepcionoume un pouco porque puxeron bastantes cancións do seu último disco en estudio, que me parece moi frouxo. Parecía que as poñían en pé de igualdade e calidade con todos os seus discos anteriores, que para min son moitísimo mellores. Se toda a súa carreira fora como o último disco, pasarían totalmente desapercibidos. A mediados dos anos 80, Dire Straits sacou o disco "Brothers In Arms" o penúltimo disco en estudio, e para min, o último bo que editaron, e fascinoume. Conseguín os discos anteriores, e durante uns 3 anos, practicamente non escoitei outra música, así que marcou totalmente a miña adolescencia.
Despois daquel concerto do Rosalía xa tiña a miña nostalxia totalmente satisfeita, despois de moitos anos case sen escoitar música deste grupo, e non tiña intención de volver a unha actuación da súa banda tributo coruñesa. Pero entón anunciaron outro cartucho destas bandas tributo, que é dicir que van tocar "ao pé da letra" un mítico concerto en directo dese grupo. E o mítico concerto en directo de Dire Straist chámase "Alchemy", e está considerado por moitos un dos mellores discos en directo da historia do rock (eu suscríboo). Así que me animei a velo, pero chegou a pandemia, e só puidemos saciarnos 20 meses despois.
"Alchemy" foi gravado no verán de 1983 no Hammersmith Odeon de Londres. Tocaron dous días seguidos, gravaron os dous concertos, e case todo o que se editou pertence ao segundo deses días, agás uns pequenos fragmentos do primeiro. Finalmente editouse en marzo de 1984. Teoricamente o disco consta de 11 cancións, aínda que hai unha delas, "Love over gold", que non aparecía en todas as versións. Unha das cousas que me sorprendeu é que na Coruña tocaron tres cancións máis que, polo visto, tamén tocaron en Londres daquela, pero que nunca chegaron a editarse no disco. Non sei exactamente como se enteraron, nin como conseguiron esas gravacións para intentar reproducilas agora, pero supoño que terán moi boas relacións co grupo orixinal, ou o que quede del. Esas tres cancións novas foron "Industrial disease", "Twisting by the pool" e "Portobello belle". As dúas primeiras soaron no concerto exactamente igual a como soan nos discos de estudio, pero na última xa improvisaron bastante, igual que fixeron con outras cancións dese disco en directo.
Rematarei dicindo que estiven toda a semana anterior escoitando a discografía completa (incluso o disco que non me gusta nada e algúns directos tardíos desa última época), para refrescar a memoria. Documentándome, incluso atopei varias cancións do grupo que non sabía nin que existían, e descargueinas. Como non podía ser doutro xeito, o directo estivo fenomenal e o nivel de fidelidade ao orixinal foi total ou case total (nalgo errarían, digo eu). Un colega meu dixo que si, que soaron moi ben, pero que a estas bandas tributo fáltalles a actitude do rock, están tan obsesionadas por imitar á perfección o orixinal que son case como actores. Seguramente non lle falta razón, pero eu necesitaba alimentar a miña nostalxia, e o demais era secundario.
Na cadea de televisión fascistoide Trece parece que puxeron hai pouco en marcha un ciclo de cine clásico que se chama "Classics". Proxectan as películas os venres pola noite (algunha vez son dúas, non só unha), son todas películas en branco e negro, bastantes parecen ser da mítica RKO, e antes e despois, hai un pequeno coloquio (tamén emitido en branco e negro, como homenaxe a ese tipo de cine) dirixido por José Luis Garci. Este tipo segue facendo exactamente o mesmo que facía na 2 con "Que grande é o cine!!", como ler os principais sucesos históricos que tiveron lugar no ano no que se presentou a película. En fin, algo bastante rancio e acorde a esta cadea de televisión. O importante é que botan boas películas.
Hai unhas semanas, cando me decatei desta circunstancia (non descarto que este ciclo comezara xusto ese día, polo título elixido) botaban a mítica "Cidadán Kane" (no mundo hispanofalante con pequenas variacións na tradución, nalgúns países soltos incluso o resumiron como "O cidadán", que xa me parece excesivo), película dirixida en 1941 por Orson Welles. Víraa había moitísimo tempo e tocaba recuncar. O reparto está encabezado polo propio Orson Welles, Joseph Cotten e Everett Sloane. Foi a primeira película dirixida por Orson Welles, despois de moitos éxitos no teatro e na radio. A historia está bastante ben (o único Óscar que conseguiu foi o de guión, aínda que optaba a moitos máis), pero a min tampouco debe atraerme moito, porque escribo este artigo un par de semanas máis tarde do visionado e tiven que revisar a historia na Wikipedia, porque apenas lembraba nada. A miña vida é moi intenas, pero...
Charles Foster Kane (supostamente un "alter ego" de William Randolph Hearst) morre na súa inmensa mansión de Xanadú, en Florida. A súa morte é unha noticia de impacto mundial, e tamén o é a última palabra que pronunciou antes de morrer: "Rosebud". Un agudo xornalista ponse a investigar que pode significar esa palabra. Os seus servintes, familiares e amigos son entrevistados por este tipo, contan todo tipo de anécdotas e historias do pasado, pero ninguén sabe o que pode significar (parece o típico "macguffin" de Hitchcock, coa escusa dalgo banal aproveitan para contar algo máis importante).
Este tipo naceu en Colorado, nunha familia pobre, pero casualmente a familia convértese en propietaria dunha mina aparentemente inútil que acaba sendo moi valiosa. Por esa razón, envían ao neno á costa este tutelado por un cínico banqueiro que lle permitirá facer uso da súa riqueza cando cumpra os 25 anos.
Cando chega ese momento, o rapaz faise cuns xornais e quere facerse famoso facendo un xornalismo realista e de denuncia. Pero a ansia de poder acaba corrompéndoo e intenta converterse en gobernador do Estado de Nova Iork, incluso casando coa sobriña do presidente dos Estados Unidos. O seu principal rival tamén descubre que ten unha aventura extramatrimonial cunha mediocre cantante e consegue vencerlle dese xeito.
Divórciase da súa primeira muller e céntrase en intentar converter á segunda nunha cantante de éxito, cousa complicada porque non ten demasiadas cualidades. Iso incluso lle provoca problemas con amigos seus xornalistas que traballaban para el, aos que acaba despedindo porque nas críticas culturais non falan da súa esposa todo o ben que a el lle gustaría.
Finalmente a segunda muller tamén o abandona, aburrida da soidade na súa extensa finca "Xanadú", e el acaba morrendo alí, só e case esquecido. Na última escena, cando os obreiros que están pechando a finca están queimando todo o material sobrante no forno da casa, descúbrese que "Rosebud" era o nome do trineo co que xogaba cando neno en Colorado, supostamente o único momento da súa vida no que foi feliz.
Hai unhas semanas tivo lugar un emotivo acto, por moitas razóns. Por comezar polas menos importantes, foi o primeiro evento multitudinario ao que asistín dende que chegou a actual pandemia. No Teatro Rosalía de Castro da Coruña debía haber unhas 300 ou 400 persoas asistindo ao acto, e iso fíxome pensar que, aos poucos, estamos saíndo deste pesadelo. As razóns máis importantes é que se homenaxeou a un amigo e persoeiro da cultura galega nun dos eventos que el organizou durante moitos anos. Explicareime, para os que non entendan o que estou dicindo.
A Agrupación Cultural Alexandre Bóveda leva case 25 anos celebrando o Memorial de Teatro Amador Ibán Toxeiro en outono. Ibán Toxeiro era un actor novo do seu grupo de teatro que morreu de forma totalmente inesperada cando tiña pouco máis de 20 anos. Era unha figura emerxente do teatro galego, e como se di sempre, ninguén sabe ata onde podería ter chegado.
Nesas case 25 edicións (creo que só se suspendeu no 2020 pola pandemia) o organizador da gala foi Lino Braxe, actor e director teatral, aparte de escritor e moitas outras cousas máis, moi ligado á Agrupación Cultural, e nos últimos anos incluso o director do seu grupo de teatro.
No pasado Nadal, tamén de forma moi sorpresiva, deixounos Lino Braxe. E a Agrupación decidiu que este ano a gala fora un homenaxe a el mesmo, a quen tanto se lle debía. A nova directora do grupo de teatro da Agrupación, Manuela Varela, colleu o relevo de Lino. Todo parece indicar que xa se institucionaliza o feito de que a persoa que dirixa o grupo de teatro ten que organizar tamén esta gala teatral anual, e ten certa lóxica, obviamente.
Como era previsible, o acto resultou moi emotivo. Houbo discursos, recitado de poemas de Lino a cargo de amigos del, e o grupo de teatro da Agrupación escenificou a súa última obra, que foi xusto a última que escribiu Lino, e que estaban ensaiando cando el morreu. Por certo, a obra non me chamou demasiado a atención. Vin varias obras de Lino, e nunca me atraeron demasiado. Gustábame moito máis o seu labor como poeta e, sobre todo, as actuacións do grupo que musicaba os seus poemas, A Caricia da Serpe. Teño os dous discos que editaron, e os seus concertos eran moi amenos.
Deixo un vídeo que atopei de Avenida Atlántica, un grupo galego-cubano que crearon varios dos integrantes de A Caricia da Serpe con músicos cubanos, cando se irmanaron a Torre de Hércules e o Faro do Morro da Habana. A min gustábanme moito máis as actuación de A Caricia da Serpe, pero en Youtube só atopei os seus audios.
