Branca Vela

Hai unhas semanas veu o gaiteiro Xosé Manuel Budiño ao Teatro Colón da Coruña para presentar o seu novo disco "Branca vela". Por razóns que non veñen ao caso, recibín repetidos avisos dese concerto, así que decidín darlle unha nova oportunidade, pero non o tiña eu demasiado claro, e non me equivocaba, porque non me gustou nada o seu novo espectáculo. Pero seguramente haberá que concretar un pouco como foi a traxectoria de Xosé Manuel Budiño, dende a miña perspectiva, para entender o comentario anterior. 

Budiño comezou a súa traxectoria "en solitario" (antes estivera nun grupo chamado Fol de Niu) en 1997, no medio do gran "boom" do folk galego, sacando un disco titulado "Paralaia", que era unha marabilla. Tanto debía ser, que en 2017 reeditouno aproveitando o 20 aniversario. Por sorte, o son desa reedición era o orixinal remasterizado ou algo así (despois entenderedes por que digo isto).

Despois dese comezo tan potente, todos tiñamos moitas ansias por saber o que faría despois, pero non me digas por que, os seus seguintes traballos non tiveron demasiada difusión (supoño) porque daquela non cheguei a oílos, e creo que fixen o esforzo de intentalo, e agora tampouco son demasiado doados de atopar.

O caso é que uns anos despois volveu tocar na Coruña, lembro que fun ao concerto cuns colegas, e saín completamente decepcionado. A formación do grupo e, sobre todo, o son, eran completamente diferentes, totalmente volcado na electrónica. Dende aquelo deberon pasar uns 15 anos, tranquilamente, e o que percibín o outro día foi o mesmo. Non sabería concretalo, pero facilmente o 75% do que se escoita está pregravado, e moitos dos sons que supostamente se executan no escenario non se perciben, agás voces e percusións. Creo que non me vai ver noutra. Os discos aínda se escoitan, pero a experiencia de ver a banda en directo a min resúltame moi desagradable.

A xira estaba anunciadísima dende hai meses, pero polo que comentou no concerto, algún dos músicos que agora semella esencial no grupo coñeceuno un mes antes. Prefiro non pensar demasiado en contradicións como esa. A banda actual está formada por el mesmo, Tania Caamaño en voces e percusión, Inés Salvado tamén nas voces e percusións, Fran Boutureira en voces, percusións, acordeón e teclado, e incluso algunha vez unha guitarra que non se escoita en absoluto, e Fran Barcia en voces, percusións, acordeóns e teclados.

Non sei se o captastes, pero todos os integrantes do grupo cantan e tocan a percusión. Budiño tamén canta e sóame que toca algunha percusión. Na ficha técnica do grupo di que tamén toca a guitarra. A verdade é que non lembro verlla tocar, pero se o fixo, non se escoitou. Pois iso, en non poucas ocasións, o único que se escoitaba eran as voces e as  percusións que xeraban os cinco simultaneamente, pero por baixo diso, había un chorro de son enxordecedor que ninguén estaba producindo naquel intre, estaba pregravado. Patético.

Por outra banda, parece que dende hai varios discos, Budiño decidiu sacar a pasear a voz. Non ten mala voz, pero tampouco é nada doutro mundo, na miña opinión. Aproveitando que meteu na banda a varias persoas cunha voz superdotada, se cadra debería deixarlles o seu espazo. Obviamente, si se escoitan os instrumentos que el toca, como gaita ou frautas (menos mal), que niso el si que era superdotado.

Saúdos.

Resoando no pasado

Debe ser a terceira vez que vexo actuar a este portento de Sarria, que fai soar calquera cousa, por arcaica ou pouco sofisticada que pareza, que poida asemellarse a un instumento de vento. Pero nesta ocasión a proposta chegou por unha vía pouco convencional. Eu estou moi atento a todo o que pasa na miña cidade a nivel cultural, pero hai determinados auditorios, como o que ten Abanca no seu soto dos Cantóns, aos que non é nada doado seguirlle a pista. Aí tocou Abraham Cupeiro nesta ocasión, e eu puiden ir porque a uns colegas lles sobrou unha entrada.

Nesta ocasión vin o seu espectáculo "Resoando no pasado", unha especie de concerto didáctico, no que está el só no escenario, e vai tocando un bo feixe de obxectos e instrumentos de vento variados, explicando un pouco da súa historia e características físicas e técnicas. Obviamente, resulta fascinante, polo seu virtuosismo e polo curioso dalgúns experimentos sonoros.

Agora mesmo non lembro en que consistíu o primeiro concerto que lle vin no Teatro Colón, só lembro que impresionaba verlle tocar o "carnyx" (se non sabedes o que é, a documentarse). Si sei que o segundo foi hai ano e medio (ou menos), que o fixo acompañado da Orquestra Gaos, e no que presentou o seu disco "Panxea", no que tocaba instrumentos de vento de todo o mundo. Foi fantástico e á saída merquei o disco sen discusión, que gozada!!

Saúdos.

Ron Lalá: 4x4

Hai pouco fixen un pequeno experimento que me gustou moito, e que espero poder repetir, sempre que a ocasión o requira e o mereza. Só unha vez na miña vida fun a Santiago (ou sexa, saín da cidade da Coruña) para ir a un concerto, concretamente a un de Jethro Tull a finais dos anos 90, sen saber que os vería dúas veces máis na miña cidade.

Con teatro, saín máis veces, pero sempre a lugares máis cercanos. Fun varias veces a Carballo (hai anos), varias veces a Oleiros, algunha que outra a Culleredo e Betanzos, pero nunca fora a Arteixo (de feito, nin sequera sabía onde estaba o seu auditorio, se é que o tiñan). Pois hai aproximadamente un mes, vin que había alí un espectáculo que tiña moi boa pinta, e animeime.

O espectáculo era "4x4", un compendio dos mellores fragmentos dos catro primeiros espectáculos da compañía madrileña Ron Lalá. Nunca vin actuar a este grupo, pero sabía que viñera varias veces á Coruña nos últimos anos, ás veces sós e noutras ocasións en coproducións con outras compañías prestixiosas, e pareceume unha boa opción. Os títulos desas catro primeiras montaxes son "Se dentro dun limón, metes un pardal, o limón voa" (de feito, o logotipo da compañía é un limón con ás), "Shhh! A ameaza do Rei do Silencio", "O meu misterio do interior" e "Mundo e final". A compañía naceu a finais do século XX pero a primeira obra é do 2002.

Resultaron moi simpáticos. Fan unha comedia moi áxil con moita música e canto, sempre moi satírico, en bastantes ocasións con certa forma de teatro clásico. Claro, e se collen os mellores fragmentos das súas catro primeiras obras (onde aínda terían o talento bastante intacto), moi mal non pode quedar. Lembro especialmente uns números de flamenco con letras moi disparatadas, e un número onde un dos personaxes falaba sempre con palíndromos (capicúas con letras), incluso frases moi longas que resultaban moi divertidas.

Por certo, o auditorio que está no centro de Arteixo non está nada mal, ten capacidade para 300 persoas e aparcamento abundante ao seu carón. Non parece que a súa programación sexa de gran calidade, pero espero que de cando en vez teña perlas como estas.

Saúdos.