A porta de palla

Neste verán literario, seguín tirando das vellas coleccións da Voz de Galicia que merquei hai máis de 15 anos, e que estou "descubrindo" agora. Unha delas era a de autores galegos que escribiron en castelán. Ao comezo do verán lin "A Casa da Troia" e agora foi a quenda de "A porta de palla" de Vicente Risco. Teño que dicir que a elección desta obra concreta (había algunhas máis para elixir) debeuse á casualidade de que hai pouco estiven aloxado nun hotel de Castro Caldelas que anteriormente foi a casa de veraneo da familia de Vicente Risco. Casualidades que ten a vida.

Esta obra é un auténtico delirio. Hai pouca información sobre ela. Atopei un artigo que di que o autor escribiuna nuns vinte días, como poseído, e que el non era demasiado consciente do que saía, ata que ao final comprobou unha certa coherencia. Por outra banda, estivo a piques de ganar o Premio Nadal de 1952 con esta obra. Parece un claro expoñente de novela católica da posguerra española, que estaría moi en voga naquela época, aínda bastante cerca da Guerra Civil. Tamén hai que ter en conta que o autor tiña case 70 anos, e faltábanlle uns 10 para morrer, e xa debía estar moi influído polo franquismo e polo seu recobrado fanatismo relixioso.

Vou contar moi por enriba de que vai, porque hai moitos personaxes e suceden cousas a todas horas. Basicamente todo xira en torno ao bispo Baldonio, da diócese de Nerbia, que foi excomulgado polo Papa, pero que pasa bastante del. Pero a xente dos territorios gobernados por Baldonio son felices e hai bastante prosperidade.

Por se non chegara con todo o demais, Baldonio ten encontros carnais con dúas mulleres da súa "corte", Rosinda e Alda. A primeira é a que máis lle gusta, máis discreta, e a segunda é como máis salvaxe, pero tamén lle agrada. En ningún sitio se concreta, pero podería ser que Alda fora xitana, por algúns comentarios sobre a "tribu" á que pertence, que ten certo protagonismo no resto da novela.

A crise xurde cando Rosinda desaparece do castelo bispal por algunha descoñecida razón. Baldonio entra en barrena e sofre estrañas alucinación pseudobeatas nas que é arrastrado, perseguido, etc, pero ninguén ten constancia de que sucedera iso. Pero iso coincide coa visita duns enviados do Papa que veñen a reprendelo pola súa pouco exemplar actitude. E Baldonio recoñece as súas faltas, pero quere ir ata Roma para que o propio Para en persoa llas perdoe. Un bo feixe de cidadáns, conmovido, acompáñao ata alá.

Mentres sucede iso, os aldeáns da zona rebélanse e toman a cidade, o cardeal e nuncio papal quédase practicamente só no castelo porque os nobres están discutindo entre eles e rivalizando polos seus cargos.

En Roma o Papa agradece o recoñecemento das faltas do propio Baldonio, e queda absolto, pero o posto de bispo pasa ao seu sobriño Finamor, moi aprezado por toda a poboación. Pero aínda así, os cidadáns que o acompañaron non están demasiado contentos co final da historia. Cando volven, a prosperidade na que vivían antes tarda en volver, e os mesmos cidadáns que o apoiaban, apedrean a Baldonio.

Este é un resumo así moi esquemático de todo o que pasa, que é un auténtico disparate. É probable que vos preguntedes por que o título dun disparate como este é "A porta de palla". En varios momentos da novela, Baldonio e Finamor atópanse diante dunha porta de palla que está nas aforas de Roma. A primeira das veces non están fisicamente diante dela, pero a segunda si. Finamor explícalle o que significa, o que hai a un lado e a outro da porta, que sucede se abre a porta e atopa unha realidade ou outra. Supostamente esta é unha novela metafísica ou teolóxica, e iso debe ser, porque algunhas disquisicións que se fan nela, polo menos a min, quédanme moi arriba e non teño maior interese en chegar a elas.

Saúdos.

A chaqueta metálica

Xa que o ano pasado merquei un paquete que traía sete das películas do meu admirado director Stanley Kubrick, e ata agora só vira dúas (e ademais das máis gratas para min), era hora de seguir disfrutando dese paquete. O que pasa é que só fixo 13 películas (no paquete veñen máis da metade, as máis recentes), e non todas me gustan. Por razóns que non veñen ao caso, escollín ver "A chaqueta metálica", que creo que xa vira anteriormente (aínda que apenas lembraba nada). Por se non chegara con iso, é cine bélico, que a min me interesa máis ben pouco, así que a cousa pintaba regular.

A película foi dirixida por Stanley Kubrick en 1987. Foi a súa penúltima película e, a estas alturas da súa vida, as rodaxes xa ían moi espaciadas, de feito, morreu cando estaba rematando a seguinte, "Eyes wide shut". O elenco tampouco é que sexa moi destacado. O papel principal foi para Matthew Modine, un actor que daquela non era moi coñecido e tampouco o foi despois. Outro papel de certa importancia foi para Vincent D'Onofrio, que debutaba nesta película pero que despois diso só tivo un certo éxito en televisión. Tamén tivo un certo impacto Adam Baldwin (nada que ver cos irmáns do mesmo apelido) e Lee Ermey, quen se interpretou a si mesmo como instrutor militar. Intentaron contratar a Bruce Willis ou Arnold Schwartzenegger para algúns dos papeis pero non puideron.

A película ten dúas partes ben claras e diferenciadas. Na primeira, que dura uns 40 minutos, vese o seu duro adestramento militar nun campamento de Carolina do Sur. Despois diso, van ao Vietnam e alí enfróntase á dura realidade da guerra, con algúns incidentes destacados.

Na primeira parte destacan o "bufón" Davis (Matthew Modine), que xa se vai configurando como a figura principal da película (aínda que tampouco destaca moito sobre os demais), o salvaxe instrutor Hartman (Lee Ermey) e o recluta "patoso" Leonard Lawrence (Vincent D'Onofrio), humillado polo instrutor en moitas ocasións pero que, ao final da instrución, semella estar tan ben ou mellor preparado ca os demais, a pesar do seu desgarbado corpo. Esta parte da película, seguramente a máis lembrada (sobre todo polos amantes e nostálxicos da vida militar) remata de forma tráxica coa escea que vedes no vídeo de abaixo, na que un sobrepasado Leonard mata ao instrutor e despois suicídase.

Despois marchan para Vietnam e ao personaxe principal tócalle un papel de xornalista na retaguardia, así que pouco combate ve, e incluso quéixase algo diso. Ten unha actitude bastante ambigua, cun casco no que pon "Nado para matar" pero tamén leva unha chapa da paz, e algún superior seu bótalle en cara iso, e as súas explicacións non resultan demasiado convincentes. A súa unidade vaise metendo cada vez máis na guerra e teñen algúns incidentes serios nos que perden a moitos soldados.

A miña opinión sobre a película é bastante mala. Xa digo, creo que xa a vira hai moitos anos, e só lembraba vagamente os duros adestramentos e humillacións da primeira parte. Da segunda parte apenas lembraba nada. Pero vista agora, paréceme unha película bastante cutre. Claro, falo dende a miña posición de non gustarme a guerra nin o cine bélico, así que non teño moito co que comparar (nin o terei, esta película vina porque era de Kubrick, insisto). O de cutre dígoo sobre todo pola segunda parte, porque non pisaron Vietnam nin de lonxe. Rodaron todo en Inglaterra, importaron palmeiras e arbustos doutros países para dar o pego. A cidade en ruínas na que ten lugar a última parte da película era dunha empresa inglesa e parecíase bastante ás ruínas de guerra da cidade vietnamita de Hue. Xa por non dicir que intentaron contratar a varias estrelas que pasaron totalmente do tema e víronse obrigados a tirar dun elenco mediocre, que 35 anos despois non lembra case ninguén. Parece que Kubrick inicialmente quería facer unha película sobre o Holocausto, pero un guionista recomendoulle facer unha sobre a guerra do Vietnam e convenceuno cunha novela que xa estaba publicada, que lle encantou ao director.

Por certo, rematamos coa paranoia da tradución do título no mundo hispanofalante. Dado que o título orixinal era "Full metal jacket", a tradución española como "A chaqueta metálica" semella bastante fiel. Pero en Hispanoamérica decidiron ir por libre, coma sempre. A opción "Nacido para matar", non sendo nada fiel, aínda pode valer, porque era o que poñía o casco do personaxe principal. Pase. Pero nalgúns países decidiron titulala "Cara de guerra", miña nai....

Saúdos.

Moura

Un dos meus últimos descubrimentos en música galega é o grupo coruñés Moura. Cantan en galego e a min sóanme moito a rock setenteiro, con variantes moi diversas, como progresivo, psicodélico, etc. As súas cancións teñen certa tendencia a ser algo longas, sobre todo en directo, e teñen algunhas instrumentais que (en disco) van íntimamente unidas a outras cantadas, formando unha unidade.

Despois de mercarlles o disco en formato CD (algún deles ten local de hostelería na Coruña e contactei a través del), puiden velos actuar hai uns días no Parque de Santa Margarita, e gustáronme moito, e parece que ao público tamén.

O grupo ten os seguinte integrantes:

- Diego Veiga: voces e guitarras

Hugo Santeiro: guitarras

Fernando Vilaboy: teclados

Luis Casanova: batería e percusións

Pedro Alberte: baixo

Belém Tajes: voces e percusións

En Santa Margarita tamén estaba tocando percusión e algúns instrumentos de vento como clarinete e gaita unha cara coñecida de grupos de folk coruñeses. Non o podo asegurar, pero creo que se chama Miguel Vázquez. Dígoo porque nos créditos do seu último disco hai unha persoa chamada así que toca instrumentos así de variados.

Ata agora sacaron dous discos. O primeiro foi "Moura" con só catro cancións (creo) e acaban de sacar "Axexan. Espreitan" con oito.

Saúdos.