"Vémonos mañá" é a segunda e última novela (o tempo non deu para máis) que lin durante o Entroido que pasei este ano en Santiago de Compostela, para desconectar da estresante rutina. A razón principal pola que merquei esta novela baseada en historia real é que me atrae moito a vida dun dos protagonistas principais da mesma. O seu nome foi Bibiano Fernández Osorio-Tafall, foi un grande biólogo galego e tamén foi un importante cargo político durante a II República e despois no exilio, chegando a ser incluso ViceSecretario Xeral da ONU (seguramente moi poucos galegos saben que un galego chegou a ese cargo). Esta novela fala da historia entre el e a súa muller Josefina Arruti e a súa familia, que foi ben curiosa.
Como o autor di nalgunha ocasión (como no epílogo), o libro é unha mestura de ficción e realidade, e claro, non teño claro que elementos son ficción e cales son totalmente reais. Seguramente nalgún fragmento do vídeo de case hora e media que poño a continuación menciona algo diso.
O caso é que Bibiano e Josefina xa casaran antes da Guerra Civil e incluso tiñan xa tres fillos, pequenos aínda. No final da II República xa vivían en Madrid porque Bibiano tiña alí cargo político, e era un dos representantes galegos que foron presentar o Estatuto de Galicia recentemente aprobado en plebiscito. Se non lembro mal, Josefina estaba embarazada do seu fillo máis pequeno, comezou a atoparse mal, e decidiron que ela marchara cos nenos para Pontevedra. En canto Bibiano participara no acto de entrega do Estatuto no Congreso dos Deputados, uniríase a eles en Galicia. Pero iso nunca chegou a suceder, porque xusto ese día comezou o golpe militar, e aparte da limitación de movementos, Bibiano era un persoeiro importante en Madrid e tiña cargos que non podía desatender. 50 anos máis tarde, pouco antes de morrer, Bibiano volveu ver aos seus fillos, pero non chegou a ver a Josefina, porque ela finalmente non quixo asistir. Polo visto, non lle facía moita graza coñecer á que fora a compañeira do seu marido durante as últimas décadas que estivo exiliado en México.
O que máis me chamou a atención da novela foi o "suposto equívoco" que provocou a separación total da familia (porque non sei se a realidade é como a contan alí, ou se nese punto hai algo de ficción). Polo visto, nos primeiros meses da Guerra Civil estivo buscándose a posibilidade dun "canxe de prisioneiros" que favorecese á súa familia. Josefina, os seus fillos e a súa sogra (a nai de Bibiano) vivían xuntos en Pontevedra, pero baixo arresto domiciliario, e a situación non era nada cómoda, xa que os falanxistas tíñanlle moitas ganas á familia dun alto cargo republicano. Xurdiu a posibilidade de canxear a súa liberdade e deixalos marchar para Madrid xunto a Bibiano, a cambio da liberdade dun importante líder falanxista que fora apresado. Cando todo estaba preparado para o intercambio, non se levou a cabo porque a familia de Pontevedra dixo que non o aceptaba. Isto afundiu a Bibiano, que decidiu xa romper lazos coa súa familia e esquecelos.
Pero na parte final da novela desvélase (pero non sei se realmente foi así) que Josefina e os fillos non chegaron a saber nada disto. A negociación foi entre a nai de Bibiano, que era católica ferviente e ía a misa todos os días, e un frade que foi uns días concretos a dar misa á igrexa á que ía ela. O frade fíxolle a proposta, ela non lle dixo nada ao resto da familia e unilateralmente rexeitou a proposta. Supostamente a razón foi que dese xeito a súa importancia na familia seguiría sendo relevante, porque senón ela quedaría absolutamente soa en Pontevedra, xa que o canxe significaría que o resto da familia marcharía para Madrid, pero ela non. Xa digo, non sei que parte é certa desta historia, pero resulta moi interesante este matiz.
Saúdos.
