A verdade é que nos últimos anos levo unha racha terrible coas supostamente mellores prumas da literatura. Nos últimos tempos lin magnas obras de Stendhal (Vermello e Negro), Flaubert (Madame Bovary), Proust (Na busca do tempo perdido), Goethe (Fausto), Joyce (Ulises), ... Nalgúns casos era a primeira obra que lía deses autores. Na maioría dos casos, aínda que xa oíra falar da dificultade dalgunha desas obras, a verdade é que me resultaron moi duras e aburridas. E había que resarcirse.
Así que fun a tiro fixo e sabendo que o resultado positivo estaba asegurado. Nos últimos tempos estoume cruzando bastante con obras audiovisuais baseadas en relatos de Agatha Christie. Sen ir máis lonxe, neste blog comentei hai mes e medio a obra "Dez negriños". Eu pensaba que tiña a novela en casa pero non, confundina con esta que vou mencionar agora. Por outra banda, levo xa uns anos vendo con certo agrado capítulos dunha serie sobre Hercule Poirot, protagonizado sempre polo actor inglés David Suchet. E xa non imos mencionar outras series, principalmente británicas, que non teñen nada que ver co tema, pero que rematan ao "estilo Agatha Christie", ou sexa, xuntando a todos os sospeitosos e explicando o enigma.
Pois o caso é que, despois de rematar o "Ulises" de James Joyce, precisaba un antídoto rápido que me reconciliara de novo coa literatura. Atopei na miña biblioteca unha tradución ao galego feita por Alberto Álvarez Lugrís para unha colección da Voz de Galicia de 2005. Unha fantástica colección que tiña esquecida e tapada por outras na miña biblioteca e da que estou tirando bastante nos últimos tempos (e máis que tirarei). Daba a impresión, e non me enganei, que podía lerse en cuestión dunhas 4 ou 5 horas, porque é todo diálogos e non hai apenas descrición e narración. E tamén atopei unha película protagonizada por David Suchet (como non) que estaba dispoñible en Youtube.
A novela xa se publicou hai case 90 anos, e é suficientemente coñecida. Aínda así, eu non vou revelar o final porque, igual que me pasou a min, pode haber xente que aínda non a lera e non quero quitarlle a súa maxia. Vou contar só algunhas circunstancias da trama, por se lle esperta o interese a alguén. Primeiro falarei da novela e despois comentarei algunhas pequenas diferenzas que vin na película.
Basicamente a historia consiste en que o detective belga Hercule Poirot está en Siria resolvendo un problema nun cuartel do exército británico, que non remata todo o ben que lle gustaría, e emprende a viaxe de volta. Para en Estambul e a súa idea é parar uns días para coñecer a fermosa cidade, da que lle falaron moi ben. Pero nada máis chegar, recibe unha mensaxe que lle urxe a volver a Londres.
O medio máis rápido para voltar é coller o tren Orient Express (curiosamente ao comezo da novela chámanlle o Simplón Orient Express, supoño que o tren cruzaría polo famoso túnel suízo do Simplón, duns 20 km). No mesmo hotel onde ía aloxarse pero do que ten que marchar axiña coincide cun antigo amigo que, mira ti por onde, é o director desa liña de tren, que lle di que terá unha praza sen problema, porque o tren vai bastante baleiro nesa época do ano, duro inverno.
O núcleo principal do tren é o que vai de Estambul a Calais (como está ambientada nos anos 30 do século XX, obviamente aínda non hai túnel baixo o Canal da Mancha). Pero pouco despois de saír, únenselle un par de vagóns máis, os que veñen de Atenas e de Bucarest, que van case baleiros. Pero o problema está en que, por algunha estraña razón (que se entende perfectamente ao final da novela), aquel día o tren non vai baleiro, senón que vai cheo ata os topes. Tanto é así que ao mesmo director da liña cóstalle moito atopar un oco para Poirot, e a primeira noite ten que compartir departamento con outro tipo. A segunda noite xa se uniron os outros dous vagóns, que teñen sitio dabondo, e o propio director da liña vai para eles e déixalle o seu departamento a Poirot. E na segunda noite é cando se produce o asasinato que hai que resolver.
A fauna que vai naquela viaxe de tren é considerable. Hai catro estadounidenses (contando ao propio asasinado), tres británicos, e despois tamén hai 2 húngaros, 1 rusa, 1 italiano, 1 francés, 1 sueca e 1 alemana, sen ter en conta que o detective é belga. Isto non é secundario porque na novela estanse facendo continuas referencias aos estereotipos dos habitantes dos diferentes países, que converten a uns en sospeitosos e a outros en inocentes, dependendo da opinión de cada personaxe.
Só direi que a solución final é bastante sorprendente, e incluso podería dicir que hai dúas solucións finais, que poderían dar lugar a varios finais. Se non listes aínda a novela, seguro que isto aumentará a intriga. Por dicir algo máis, durante a segunda noite, debido á treboada de neve, o tren queda parado no medio de Iugoslavia, e o feito de que se faga cargo da investigación a temible policía iugoslava ameaza o proceso, xa que non teñen nin idea de cando conseguirán desbloquear a vía.
Con respecto á película, foi dirixida en 2010 por un tal Philip Martin. Parece que foi feita para televisión, e semella formar parte dunha serie sobre relatos de Agatha Christie protagonizados por Hercule Poirot. E claro, sendo así, David Suchet ía representar o papel do detective, obviamente. O papel do asasinado faino Toby Jones, actor británico que me soa bastante, pero non sei moi ben de que. E nese film tamén están outros actores e actrices coñecidos como Jessica Chastain, Barbara Hershey ou Denis Menochet, actor francés agora coñecido no noso país por "As bestas".
Como era previsible, a versión cinematográfica é bastante fiel á novela, pero non totalmente, e diferénzase en pequenos detalles que non teñen demasiada relevancia. Por suposto, a versión cinematográfica é máis esquemática e non pode recoller todos os diálogos que hai na novela (algún día alguén descubrirá ese potencial) pero vaia, apenas se desvía. E na Wikipedia mencionan unha diferenza relevante con respecto á novela, que a min tamén me chamou moito a atención, porque tiña a lectura da novela aínda moi fresca (remateina un par de horas antes de ver a película). É o feito da fe católica da Hercule Poirot, que manexa con certa frecuencia un rosario. Iso débese a que a súa fe non lle permite mentir, feito moi relevante ao final... e así aumento a intriga.
Saúdos.
