domingo, 22 de outubro de 2023

Morning Star

Había tempo que non lía un libro (en calquera idioma) que me tivera tan entretido. Certo é que é unha homenaxe á "Illa do Tesouro" de Robert Louis Stevenson (obviamente non chega ao seu nivel), unha das miñas novelas preferidas (e sospeito que non son a única persoa que o pensa). Pero está ambientada na cidade de Pontevedra e comarca a mediados do século XIX, e hai piratas e bandoleiros polo medio.

Hai que dicir que esa novela é "Morning Star", de Xosé Miranda, que é o volume 101 da moi comentada aquí colección "Biblioteca Galega 120" que publicou A Voz de Galicia a comezos do século XXI. Esta obra é duns anos antes, de 1998, así que xa cumpriu uns 25 anos de vida, e polo visto xa leva 16 edicións.

O narrador é Lourenzo, un rapaz de 16 anos que vive e traballa nunha algo ruinosa taberna que se atopa un pouco ao norte da cidade de Pontevedra (na Wikipedia di que está en Verducido, non me soa ter lido o nome do lugar en ningún sitio, sospeito que esa entrada foi redactada polo propio Xosé Miranda). Todo vai máis ou menos ben ata que aparece Lázaro Rivadulla, un mal bicho que parece coñecer ao pai de Lourenzo e tamén á nai, á que non lle agrada nada esa visita. Lázaro hospédase alí creando mal ambiente no lugar e provoca unha degradación na saúde da nai, que acaba morrendo un ano despois. Como vedes, o comezo ten bastante parecido coa novela de Stevenson.

Nese intre, o pai de Lourenzo decide comezar a colaborar de novo con Lázaro nas súas correrías (diso se coñecían no pasado), e os outros membros da banda pasan pola taberna para ir planificando novos asaltos. E incluso o rapaz comeza a meterse xa tamén nos líos, cunha participación moi pequena pero esencial.

Despois descúbrese que esta banda de maleantes ten outra banda rival, liderada polo portugués Tomás das Congostras, e que se levan moi mal. Iso é así porque as dúas bandas traballaron para o mítico pirata pontevedrés Benito Soto no seu barco "Burla negra", que escondeu o seu último botín nalgún lugar da comarca, e todos están intentando atopalo. Incluso Lourenzo fillo descobre que varios dos maleantes forman parte das dúas bandas en secreto, para intentar aproveitarse dese feito.

Despois de todo isto, a banda de Lázaro fai un gran asalto a un cura en Beluso (Bueu), do que saben que ten moitos cartos, e a cousa sae regular, porque o cura e os seus criados disparaban moi ben, aínda que conseguen levarse o botín. Pero Lourenzo fillo rescata á sobriña do cura, á que xa coñecía de antes, e da que estaba namorado, e iso provoca que a banda comece a perseguilo, especialmente eses dous integrantes que saben que descubriu o seu dobre xogo.

Conseguen escapar e leva á súa amada a Lugo, de onde era orixinaria, acompañados por varios da banda de Tomás das Congostras, que semellan algo máis fiables e nobles, pero non demasiado. Consegue atopar o plano que explica onde está o tesouro e axuda a Tomás a subir o cofre. Dese xeito xa queda máis unido a esa banda. Pero a outra banda aprésao, e obrígalle a dicir onde agocharon de novo o tesouro, que xa está na cidade de Pontevedra, máis ou menos ben custodiado.

Finalmente el e case todos os demais son apresados pola Guardia Civil, e el está no cárcere, ata que o seu avó (o pai do seu pai), persoa importante da Coruña, intercede para que o saquen da prisión e case coa súa namorada, como finalmente fai. Por certo, todo isto coincide co levantamento contra Narváez que remata co fusilamento dos Mártires de Carral, en 1846.

O título fai referencia a que ese era o nome do barco que atracou Benito Soto e a súa banda, e de onde saíu o tesouro tan buscado. E tamén fai referencia a Venus, o luceiro da mañá, a estrela que Lourenzo e Helena, a súa amada, miran para lembrar ao outro.

Saúdos.



O corno

Non é demasiado habitual que eu vaia ao cine comercial ver unha película, pero moito menos habitual é que unha película netamente galega e dirixida por unha muller gane o Premio do Festival de San Sebastián e que a boten nos cines comerciais á semana seguinte. Así que fomos testemuñas desa coincidencia.

"O corno" foi presentada en 2023 pola directora Jaione Camborda (vasca que leva 15 anos vivindo en Galicia, e que xa traballa en galego). O papel principal foi para Janet Novás (bailarina, nunca actuara pero faino moi ben), rodeada dun elenco de secundarias notable, entre as que eu só coñecía a María Lado e Diego Anido. É unha coprodución entre España, Portugal e Bélxica, e está ambientada nas dúas beiras da "raia" con Portugal. Por certo, o título fai referencia ao corno do centeo, que ten moitas aplicacións pero case todas algo arriscadas ou controvertidas.

María é unha mariscadora na Illa de Arousa a comezos dos anos 70. Tamén é coñecida como parteira e axuda a moitas mulleres a dar a luz, e se a cousa vai mal, tamén axuda a abortar. Unha rapaza nova amiga súa vese nun problema deses, bótalle unha man e ao día seguinte aparece morta. Danlle o aviso de que debe fuxir porque a Guardia Civil está facendo investigacións e van chegar a ela. Recoméndanlle que marche á raia con Portugal, onde unha veciña ten unha familiar que axuda a pasar ao outro lado.

Efectivamente vai para alí, e vai intentando subsistir como pode, coa axuda dalgunha muller portuguesa á que coñeceu no paso do río Miño. Alí decátase de que está embarazada, porque tivo un encontro cun mago que actuaba nas festas da súa vila, un dos últimos días que estivo na Illa. Intenta provocar o aborto pero non debeu ter éxito porque a película remata coa escena na que se lle ve dando a luz.

Película moi sensible, con escenas moi emotivas, ritmo moi lento, resultoume un pouco aburrida por momentos por esa razón, pero tamén entendo que a moita xente lle guste así: unha historia así hai que contala a ese ritmo, non a outro máis rápido. Alguén dixo que estaba claro que a directora era unha muller porque a un home nunca se lle ocorrería rodar os varios partos que hai na película dese xeito, e seguramente sexa certo; dende logo, eu nunca vin imaxes coma esas. Tamén fálase moito da sororidade, a solidariedade entre mulleres, que é un elemento destacado do film. En definitiva, é unha película cunha perspectiva feminina moi marcada, e seguramente iso incomodará a algunhas persoas, sobre todo homes obviamente, que non están/estamos nada afeitos a este tipo de narrativas visuais.

Saúdos.



Día da Música no Teatro Colón

O outro día celebrábase un concerto no Teatro Colón que, polo visto, tiña por motivación o Día da Música, que debe ser a mediados ou finais ...