O meu admirado xornalista Miguelanxo Murado escribiu un breve libro de relatos sobre a guerra iugoslava que tivo lugar na primeira metade dos 90. Titulouse "Ruído. Relatos de guerra" e é o volume número 95 da moi comentada aquí Biblioteca Galega 120 que a Voz de Galicia publicou no ano 2002 e que conseguiu meter algún dos seus volumes en todas as casas galegas. Eses volumes tamén están en todas as tendas de libros vellos e de segunda man. Dende logo, non se pode negar que a difusión foi poderosa.
Son uns doce ou trece relatos. Como sempre neste caso, desiguais, uns mellores ca outros. Teñen a particularidade de que comezan cun breve texto (unha páxina ou menos) que contextualiza a historia que van contar despois. Algúns deses textos iniciais son moi desacougantes, sobre todo os primeiros, que falan sobre as minas antipersoas e sobre os francotiradores. Resulta terrible ler unha suposta conversa cun francotirador que explica a súa técnica sobre a orde na hai que disparar a un grupo de tres persoas que van pola rúa, para poder matar ás tres sen fallo.
Creo que en moitos canais españois da TDT botan esta película con certa frecuencia. Por esa razón e porque tiña certa boa fama, tiña ganas de vela e hai pouco apareceu a oportunidade. Máis ou menos vese pero destacan moitos clichés estadounidenses, aparte do feito do salvaxismo de Sam Peckimpah e como lle afectaba o alcoholismo á hora de rodar.
Foi dirixida en 1965 por Sam Peckimpah e os principais papeis foron para Charlton Heston, Richard Harris (magnífico actor irlandés que na miña opinión se come a Heston con patacas), James Coburn e Jim Hutton, nun elenco moi amplo. Polo visto, houbo moitos problemas de produción, pero iso era relativamente habitual cando nas películas se cruzaban determinadas persoas, como este director.
Un apache chamado Sierra Charriba está atacando os fortes da fronteira con México e na última incursión incluso secuestra a tres dos nenos. O Maior Dundee quere formar un grupo para perseguir aos apaches, pero non o ten nada doado. Entre outras cousas, porque o forte no que está, medio perdido, é tamén en parte unha prisión para soldados sureños porque aínda está tendo lugar a guerra civil.
Consegue formar un pelotón totalmente destartalado con soldados do Norte, soldados do Sur, negros que son totalmente desprezados polos soldados do Sur, algúns indios que colaboran con eles pero dos que non se fían demasiado. Ou sexa, todo un caos. Ademais, os apaches métense en México onde hai tropas francesas, así que a historia aínda se lía máis.
Saen detrás dos apaches, e despois da primeira escaramuza, e case sen facer esforzo, recuperan aos tres nenos secuestrados. Aínda que xa está conseguinda a principal recompensa que os movía, pero a pesar de todo, seguen detras dos apaches. Os sureños, dirixidos por un capitán totalmente respectado e moi leal con Dundee, son bastante liantes e teñen problemas con todo o mundo, pero van colaborando.
En definitiva, acaban entrando en México, teñen enfrontamentos cos franceses, tamén cos apaches e acaban matando a Sierra. Unha vez feito iso, volven cruzar o río para entrar de novo no territorio dos Estados Unidos, con todos os obxectivos bélicos conseguidos, como sempre.
Eu xuraría que vin esta película no seu momento, porque tivo bastante fama. Pero despois de vela de novo, recoñezo que non lembraba absolutamente nada. Hai 30 anos xa case ninguén facía películas do Oeste, e Clint Eastwood decidiu facer unha que se saía do normal nuns cantos aspectos, e que máis ou menos resultaba agradable de ver. Por certo, en Hispanoamérica titulárona "Os imperdonables", que tampouco é unha barbaridade. Por certo, debe ser unha das películas do Oeste na que máis se ve chover.
Foi dirixida en 1992 por Clint Eastwood, e os principais papeis foron para Clint Eastwood, Gene Hackman, Morgan Freeman, Jaimz Woolvett, Richard Harris, Saul Rubinek, Frances Fisher e Anna Levine.
Dous rapaces van a un salón para divertirse cunhas prostitutas. Unha delas rise do tamaño do membro dun dos rapaces, e comeza a agredila e faille uns cortes na cara. As outras prostitutas e o propietario do salón conseguen parar a agresión e avisan ao sheriff, que é bastante salvaxe. Finalmente este decide que o castigo é simplemente que os rapaces traian uns cabalos de regalo para o propietario do salón. Obviamente, as prostitutas seguen indignadas e reúnen 1000 dólares de recompensa, e fan correr a voz da mesma, para que os interesados veñan aplicar a súa venganza sobre os dous rapaces.
Entérase un rapaz que presume de ser pistoleiro, chamado Kid, e que ademais é bastante curto de vista, que se anima a intentalo. Pasa pola granxa dun tal William Munny, que foi un temible pistoleiro hai tempo, pero que xa está retirado. Inicialmente rexeita a idea totalmente, porque xa se rexenerou, pero a granxa vai mal, a súa muller morreu hai uns anos e os cartos viríanlle moi ben. Vai consultar co seu amigo Ned Logan, o seu compañeiro de correrías na xuventude, que tamén está retirado xa, que lle acompaña por amizade.
Chegan á vila do suceso, chamada Big Whiskey, onde o salvaxe alcalde prohibe que se entre con armas. A chuviosa noite na que chegan danlle unha paliza ao griposo Munny, mentres Kid e Logan están coas prostitutas, e estes fuxen como poden. Reúnense ás aforas da vila e son apoiadas polas prostitutas, xa que saben que veñen para cobrar a recompensa.
Conseguen matar ao primeiro dos rapaces nunha emboscada. Pero Logan deprímese porque xa non é capaz de dedicarse a iso e marcha. Os outros dous conseguen matar ao segundo dos rapaces na súa propia casa, aínda que tiña protección de axudantes do sheriff.
O sheriff e os seus colegas collen a Logan, que ía só, línchano e mátano. Kid tamén colle medo e chega á conclusión de que non vale como pistoleiro. Munny volve á vila de noite e véngase da morte do seu amigo e mata a todos os que pode, marcha ameazando aos que pretendan perseguilo.
Oíra falar moitas veces desta película, pero xuraría que non a vira nunca. Efectivamente, despois de vela, estou seguro que é a primeira vez, porque é unha película bastante atípica, por moitas cousas. Eu pensaba que era un "western" mítico pola actuación de Sterling Hayden, pero resulta que foi feita para lucimento e capricho de Joan Crawford. Incluso algúns din que nin sequera é un western, que simplemente coincide época e ambientación, e algo de certo podería haber.
Foi dirixida en 1954 por Nicholas Ray e os principais papeis do elenco son para Joan Crawford, Sterling Hayden e Mercedes McCambridge, aínda que seguramente o máis destacado é o enfrontamento entre as dúas actrices protagonistas (parece que nin na realidade se caían moi ben). Como secundarios, están Scott Brady, Ward Bond, Ernest Borgnine e John Carradine, por exemplo.
A ver se dou contado ben a historia, porque ten a súa chicha. Vienna montou unha casa de xogos nunha determinada vila. Ten certa popularidade pero tamén ten moitos inimigos, porque ten boa relación coa banda dun vaqueiro chamado Dancing Kid, á que acusan de moitos asaltos na comarca, e que teñen un refuxio escondido nas montañas. Ademais, a Emma, lideresa popular da vida, tamén lle gusta moito Dancing Kid, pero el pasa dela, e faille máis caso a Vienna. Como vedes, moito caldo, e de Johnny Guitar aínda non falamos, porque nin apareceu na película.
Pero un día aparece, porque é un antigo amante de Vienna, e aínda a bota de menos. Era un grande pistoleiro, pero agora xa non leva armas e leva unha guitarra, que toca de cando en vez. Chega xusto cando hai un novo asalto á dilixencia e morre o irmán de Emma, que culpa á banda de Dancing Kid. Johnny viu o asalto de lonxe, pero estaba lonxe, non ía armado, e como os asaltantes ían tapados non puido recoñecer a ninguén.
Que non axude a Emma e aos seus e que se saiba que foi un antigo amante de Vienna non lle axuda a ser moi popular, aínda que el consegue non ser demasiado odiado. Ao final un bando acaba enfrontándose ao outro, liderados polas dúas mulleres, mentres a sala de xogos de Vienna arde, en incendio provocado por Emma.
Hai unhas semanas botaban nunha das cadeas da TDT unha película que probablemente xa vin no seu momento, pero que me interesaba ver de novo. É do xénero de ciencia-ficción, que xa sabedes que me gusta bastante, así que probei de novo.
"Esfera" foi dirixida en 1998 por Barry Levinson baseada nunha novela de Michael Crichton, que naquela época era un escritor moi exitoso. Os papeis principais foron para Dustin Hoffman, Sharon Stone, Peter Coyote e Samuel L. Jackson.
Un equipo multidisciplinar de científicos formado por un psicólogo, unha bióloga mariña, un matemático e unha astrofísica é convocado pola Mariña dos Estados Unidos para mergullarse no medio do océano e investigar que sucede con algo que apareceu no fondo mariño. Ese estraño equipo foi mencionado polo psicólogo nun informe que unha vez lle pediu a administración estadounidense por se se poñían en contacto cunha civilización extraterrestre, pero el elaborou o informe sen moito criterio pensando que nunca o ía ler ninguén e que sería unha forma doado e rápida de conseguir uns poucos cartos.
Pero o caso é que no fondo do mar hai algo así como unha nave espacial dunhas dimensións colosais, que pola capa de coral que ten sobre ela semella levar alí uns 300 anos, cousa que obviamente non ten sentido. Así que todos pensan que será extraterrestre. Pero ao entrar nela comezan a ver rótulos en perfecto inglés, e aínda funcionan pantallas que lles dan a idea de que o último que fixo a nave foi entrar nun burato negro (ou algo así), e semella que iso puido suceder a mediados do século XXI ou XXII. Así que a cousa cambia bastante.
Pero na bodega está o máis impactante, unha esfera dourada duns 10 metros de diámetro, que flota no aire e cun contorno móbil pero que non semella ter portas, que ademais reflexa toda a luz circundante pero non ás persoas que están diante dela. Intentan entrar pero obviamente non saben como facelo. E a partir deste punto comezan a pasar cousas raras.
Un determinado día, o matemático vai só á nave espacial (porque eles están aloxados noutra instalación cercana) e aparece insconsciente a carón da esfera. Tráeno de novo para o seu aloxamento e tarda en recuperarse. Non lembra que facía alí e tampouco lembra se foi capaz de entrar na esfera.
A partir dese momento, un "ente" que debe ter relación coa esfera comeza a comunicarse con eles a través dos ordenadores da nave na que se atopan eles. As súas mensaxes son moi crípticas e incomprensibles, pero parecen sabelo todo sobre o grupo que está alí. Varios dos integrantes da Mariña morren en estraños accidentes que teñen que ver con animais mariños, como medusas e calamares xigantes, que aparecen pola zona.
Máis membros da expedición sufren accidentes ou estraños fenómenos. O astrofísico e o representante da Mariña morren en estrañas circunstancias. Despois de todo isto, só quedan o psicólogo, a bióloga mariña e o matemático. Todos teñen a sensación de ter entrado na esfera, pero non o lembran. Pero a principal conclusión que sacan é que todos os que entran na esfera son capaces de convertir en reais os seus peores soños e pesadelos. Eses accidentes mencionados foron provocados por criaturas que saían da súa mente pero que se convertían en reais.
Cando conseguen saír ao exterior, chegan a un pacto de silencio para non revelar o que aprenderon da esfera, pero ao mesmo tempo, a esfera sae do océano e fuxe voando polo ceo.
Película que se deixa ver, pero penso que bastante tramposa. Polo que parece, hai algunhas diferenzas notables coa novela, e incluso podería haber varias versións da película con diferentes finais.
Hai unhas semanas estreouse no Teatro Rosalía da Coruña a última montaxe de Talía Teatro, unha das mellores compañías galegas, moi fiable e que case nunca decepciona. Nesta ocasión fixeron unha versión actualizada de "Un inimigo do pobo", escrita polo noruego Henrik Ibsen a finais do século XIX. Pero nada, semella totalmente actual. O que era un médico home pasou a ser unha muller que ademais está embarazada.
A dirección é de Tito Asorey (ultimamente está en todas) e o reparto está formado polo elenco máis ou menos habitual desta compañía: Marta Lado, Dani Trillo, María Ordóñez, Toño Casais, Rubén Prieto, Marta Ríos, Diego Rey, Xurxo Barcala e Artur Trillo. Aínda non hai moito tamén os vimos na Coruña con "Morte accidental dun anarquista" de Darío Fo.
A muller que dirixe un balneario que é o motor económico dunha vila está á espera do resultado duns análises que pediu a un laboratorio. Eses análises chegan e confirman o que ela xa sospeitaba, que as augas do balneario non estaban todo o limpas que deberían, neste caso por culpa dunha bacteria contaminante.
Nese momento, a súa reacción natural é facelo público e que se peche o balneario durante un tempo (poden chegar a ser dous anos) para facer as obras que poidan restaurar a salubridade das augas, xa que o problema debeuse á mala calidade dunhas tubaxes de canalización.
O malo é que a vila é pequena e a súa economía depende totalmente do funcionamento do balneario. Ademais, o alcalde é o irmán da muller. Os mellores amigos da muller traballan nunha emisora de radio local que está disposta a apoiala e destapar o escándalo, ata que os propietarios da emisora, que son os empresarios da vila, din que non van apoiar a difusión desa noticia e presionan no sentido contrario.
Ao final, a muller é denigrada e perseguida, e xa ninguén a quere, o que demostra que a presión dos poderes fácticos é máis poderosa que as boas intencións. O final é algo críptico, pero semella que ela mesma lle prende lume ao balneario, pero xa digo, non queda demasiado claro.
O escenario é fantástico. Hai uns cantos ambientes diferentes provocados polas partes móbiles do mesmo, que cambian entre as escenas. Esas partes móbiles tamén levan a iluminación e non se moven a man, senón eléctrica ou hidráulicamente, xa que son moi voluminosas e pesadas. Está claro que Talía xa pode permitirse escenarios potentes que para outras compañías son simplemente ciencia ficción.
Como dicía nun artigo anterior (pero que neste blog aparece máis abaixo, como é habitual nos blogs), na miña estancia entroidil en Compostela aproveitei para ver a película "As bestas" en Numax. Falábase xa moito da película (non lembro se xa lle deran un feixe de Goyas ou non) e ir á sala de Numax sempre é un pracer, así que aproveitei.
Foi dirixida en 2022 por Rodrigo Sorogoyen, o guión é del mesmo e de Isabel Peña (que xa triunfaran hai uns anos con "O reino"). O matrimonio francés está interpretado por Denis Menochet e Marina Fois, mentres que os dous irmáns máis agresivos son para Luis Zahera e Diego Anido. Como secundarios, están Marie Colomb, Luisa Merelas, Federico Pérez, Xabier Estévez ou Pepo Suevos.
A película está claramente baseada nun suceso real que sucedeu no ano 2010 en Santoalla, unha aldea do concello de A Rúa-Petín. A diferenza é que no caso real o matrimonio estranxeiro era holandés e na película é francés. E debe haber algunha cousa máis, pero en xeral inspírase claramente naquel caso. Hai un documental titulado "Santoalla" que explica o caso en detalle. Non puiden velo pero, polo visto, está moi ben.
A historia da película é a seguinte. Un matrimonio francés leva un tempo vivindo nunha zona montañosa remota de Galicia. Máis ou menos as relacións eran boas, ata que unha empresa enerxética lles ofrece a todos os veciños uns cartos para instalar muíños eólicos, cartos fáciles para saír da mediocridade, nalgúns casos.
O matrimonio francés, que chegou alí buscando un lugar virxe onde poder dedicarse á agricultura ecolóxica, oponse totalmente ao proxecto, mentres que todos ou case todos os veciños autóctonos queren eses cartos fáciles. Parece que as empresas só poden avanzar co proxecto se absolutamente todos os veciños están de acordo. Polo tanto, a oposición dos franceses fai que xa non resulten tan simpáticos.
Polo que parece, á maioría dos veciños non lles parece demasiado mal, pero hai unha familia, formada por unha nai (o pai non se ve por ningures) e dous fillos, que comezan a opoñerse frontalmente aos franceses. Ademais son os veciños que viven máis cerca deles. O máis novo deses fillos parece ter unha certa deficiencia mental. O máis vello ten moito carácter e é o máis belixerante cos franceses.
Comezan a ameazar aos franceses, e o home francés decide mercar unha cámara de vídeo para intentar gravar as súas ameazas, aínda que á súa muller esta táctica tampouco lle gusta nada. O marido presenta denuncias ante a Garda Civil, pero tampouco son nada eficaces, e non queren meterse en líos cos veciños.
Finalmente, os dous irmáns acaban matando ao home francés no bosque, e mátano dun xeito similar ao que usan os aloitadores na rapa das bestas para inmovilizar aos cabalos (non para matalos). Aí tamén se diferenza da historia real, na que a morte foi por un disparo de escopeta. Iso explica as escenas iniciais na rapa das bestas de Sabucedo e o título da película.
O máis incrible é que, ante a desaparición do home, a muller comeza a busca do cadáver e presenta denuncias ante a Garda Civil, durante anos, pero con bastante pouco interese do instituto armado, ata que ao final acaba aparecendo a cámara de vídeo, e a poucos metros, o cadáver, cando xa pasaron varios anos da morte.
Outra escena moi interesante é cando a filla do matrimonio francés vén de visita, unha vez desaparecido o pai, coa intención de levarse á súa nai a Francia, e ela négase, porque di que está no lugar no que quere estar, e que quere atopar ao seu marido. Ela aínda ten amigos na aldea.
A min a película gustoume. Paréceme que ten un bo ritmo e a historia é moi interesantes, con personaxes moi caracterizados e múltiples perspectivas da historia, non só das dúas familias enfrontadas, senón de moitas persoas e cousas que pasan ao seu redor.
Polo visto, hai bastante polémica en Galicia porque algunha xente di que é unha película que pretende denigrar aos galegos, que os asasinos analfabetos son os únicos que se expresan en galego, mentres que os estranxeiros falan en español e francés. Penso que o aspecto lingüístico é un máis dos moitos que se tratan na película, e paréceme razonablemente lóxico que os que máis falan en galego sexan da familia que na súa vida saíu da aldea.
Pero a película amosa moitos máis prismas que algunha xente parece estar esquecendo. Por exemplo, que eses asasinos galegos cos que supostamente deberíamos identificarnos tamén son os que queren venderse por cartos fáciles ás empresas eólicas que queren instalarse nos seus montes. Eu non teño ganas de identificarme con ese tipo de persoas, aínda que sexan galegas.
En definitiva, penso que conta unha historia que sucedeu en Galicia, como teñen sucedido outras similares noutros sitios. No crimen de Puerto Hurraco todos eran extremeños, pero dubido que os extremeños de pro se sintan demasiado identificados con eles. Sucedeu alí e xa está, non creo que haxa que darlle moitas máis voltas. En xeral, a xente que ten pouco mundo e non sae do seu limitado entorno, ten poucas perspectivas da vida e dificultades para entender as opinións diferentes ás súas.
Hai xa uns cantos anos (7 ou 8, facilmente), merquei en Biblos Clube de Lectores un libriño de divulgación científica titulado "E fixemos a luz!", escrito por Salvador Bará, profesor titular de Óptica da Universidade de Santiago de Compostela. A divulgación científica interésame moitísimo e o tema da luz aínda máis. Como é breve, superficial e de lectura sinxela, o último día do Entroido en Compostela puiden dedicalo a ler este interesante libro.
Non hai moito que dicir. Está dividido en dez breves e interesantes capítulos, sobre un tema que me parece abraiante e que afecta a múltiples campos de diferentes formas. Un dos capítulos é sobre a contaminación lumínica, outro tema que tamén me interesa bastante. Por certo, hai poucos días linlle a un experto no tema dicir que seguramente seremos unha das últimas xeracións que veremos estrelas no ceo. Terrible.
Boa parte do tempo que pasei no Entroido en Compostela foi para ler "Madame Bovary" de Gustave Flaubert, nunha edición traducida ao galego por Antonio Pichel. Ao final, non me desagradou, resultou algo ou bastante menos romántica do que me temía, e o retrato dos personaxes non era tan apaixoado.
Tiña algo de medo, porque nos últimos tempos levo unha moi mala racha coa literatura francesa. Nos últimos meses ou anos lin "Vermello e negro" de Stendahl, "Gangantúa e Pantagruel" de Rabelais, e a primeira parte de "Na busca do tempo perdido" de Proust. Todas elas xoias importantes da literatura francesa, e todas me decepcionaron, en maior ou menor medida. Pero "Madame Bovary" aínda mantivo algo o nivel.
A historia xira en torno ao gris e insulso matrimonio formado polo médico case-rural Charles Bovary e a súa muller Emma, que dá nome á novela. Todo isto está ambientado a mediados do século XIX en torno á vila de Rouen (de onde era o autor, mira ti).
Charles Bovary casa primeiro cunha muller maior por consello da nai pero, como era previsible, esa muller morre pronto e queda viuvo. Pouco despois, nunha visita a un novo paciente, ao que cura con solvencia, e que queda moi agradecido, queda prendado da súa filla Emma. Acabarán casando pouco despois.
Pero aí comezan os problemas. Porque Charles é un tipo moi gris e aburrido, dedicado ao traballo, e Emma quere divertirse, quere emocións, e ten a sensación de que, ao casar cun médico, subiu a unha nova clase social que lle pode proporcionar toda esa vida que ela busca, pero non é así. Emma pretende ter un nivel e tren de vida que non poden pagarse, e busca diversións fóra da casa, xa que na casa non as ten.
Cando Charles é destinado a unha vila un pouco máis grande, comezan a alternar con máis xente, e máis poderosa. Pero a súa vida segue sendo igual de gris. Pero no seu entorno xa hai homes que pretenden a Emma e a ela non lle desagrada a idea. O primeiro é León, co que flirtea un pouco, pero finalmente León acaba marchando a Rouen, a cidade grande da zona, para progresar.
Despois comeza a flirtear con Rodolfo, e incluso fan plans para fuxir xuntos. Pero Rodolfo bótase atrás e déixaa plantada no último momento. Obviamente, todos estes vaivéns teñen unha grande influencia na presenza de ánimo de Emma, que quere grandes emocións na súa vida, e cando semella que as vai conseguir, todo se vén abaixo.
Finalmente, un día en Rouen atopa de súpeto a León, incluso estando acompañada do seu marido. E volven verse ás agochadas, pero unha vez máis, a relación non sae adiante. E Emma decide suicidarse tomando arsénico. Charles tamén se vén abaixo, e acaba sendo embargado debido ás moitísimas débedas que acumularan, parece que en boa parte debidas ao estilo de vida de Emma.
Charles acaba morrendo tamén, despois de descubrir as diferentes infidelidades de Emma. Ao principio do seu matrimonio tiveran unha filla chamada Berta, pero pouco caso lle fixeron os dous, e acaba indo a vivir cuns familiares.
Pois iso, que a historia non está mal, pensaba, pola fama que tiña a novela, que ía resultar moito máis romántica, pero non se adentra demasiado por eses camiños, e eu o agradezo.
Tiña o costume de ir pasar o Entroido (festa que non me gusta nada nada) a Santiago de Compostela. Debín comezar hai uns 8-10 anos facilmente. Pero coa pandemia estiven varios anos sen poder facelo, a última vez fora en 2020, unhas tres semanas antes do confinamento. Por fin puiden volver. Xa hai liberdade total de movementos, só hai que poñer máscara en lugares moi concretos como hospitais e farmacias. Así que a normalidade está xa case plenamente instalada.
Tiña costume de aloxarme no Hotel Windsor, pero nesta ocasión estaba pechado por obras. Cambieime ao Hotel Universal, que está na mesma praza de Galicia (a zona que máis me gusta para aloxarme, moi céntrica, xusto entre a zona nova e a vella). Tocoume unha habitación interior, que non dá á ruidosa praza (pareceume que a maioría eran interiores, ten pouca fachada) e todo funcionou perfectamente.
Fixen o de sempre: pasear, ler e quedar cos colegas que viven alí. Aínda que bastantes dos colegas este ano non estaban, pero algúns si. Puiden pasear e ler ao aire libre máis que outras veces, porque só choveu o último día, e non demasiado.
Como se verá noutros artigos, fun ver a Numax a película "As bestas". E aproveitei para ler a novela "Madame Bovary" e "Fixemos a luz", un libro de divulgación científica sobre a natureza da luz.
Que dicir desta película!! Xa a vin unhas cantas veces, pero había moito tempo que non o facía, así que tocaba repetir. Deberon botala no espazo de cine clásico da 2, lugar sempre fiable.
Foi dirixida en 1960 por Alfred Hitchcock, e os papeis principais foron para Anthony Perkins, Vera Miles, John Gavin, Martin Balsam e Janet Leigh. Si, eu son un deses que considera que Anthony Perkins debe estar algo "pallá" e que non lle costou nada representar este papel. A verdade é que o vin en moi poucas películas máis, pero creo que sempre fixo de papeis de tipos desequilibrados, e por algo será, digo eu.
Supoño que xa coñecedes a historia. Unha administrativa que necesita uns cartos para facer uns plans co seu mozo, decide roubalos cando o seu xefe llos confía para pechar un negocio do traballo. Ela ve a oportunidade perfecta, e como é moi eficiente, ninguén desconfía dela. Decide fuxir sen dicirllo nin sequera ao seu mozo.
Fuxe nunha noite moi treboenta e chega de casualidade a un motel de estrada case abandonado, que está case baleiro. Decide parar alí porque está moi cansa e vai moi mala noite. Colle unha habitación e está a piques de cear algo co encargado do motel, Norman Bates, pero finalmente déixano porque escoita unha discusión entre Norman e a súa nai, a quen non agrada a presenza da muller. Vaise dar unha ducha, pero é atacada e asasinada durante a mesma, por alguén que podería parecer a nai de Norman, pero que obviamente é o propio Norman Bates (supoño que 63 anos despois xa non é un "spoiler").
Un detective contratado pola empresa que perdeu os cartos vai seguindo o fío, e chega tamén ao motel. Semella que vai averiguar algo, pero morre asasinado antes de conseguilo. A irmá e o mozo da muller asasinada tiñan información do detective, e tamén chegan alí. Están a piques de morrer asasinados por Norman, pero finalmente acaban reducíndoo e conseguen que sexa detido. Aí descúbrese que Norman asasinara á súa nai e ao seu amante, pero como se sentía moi só e arrepentido, desenterrou á nai e finxiu que seguía viva. A súa mente estaba xa totalmente posuída por ela.
Hai moitas anécdotas curiosas sobre esta película, pero moitas xiran en torno á famosa escena da ducha. Aparte da súa complexidade técnica, da cantidade de planos e do tempo que levou rodala, tamén é moi curioso que foi moi transgresora porque nesa escena o director e os guionistas mataron, cando ía menos de media película, á protagonista da historia. Daquela non estaban afeitos a eses brutais xiros de guión.
Esta película non me soaba absolutamente de nada, pero vin que a botaban no espazo de cine clásico da 2, e decidín darlle algo de creto, pero en xeral, a historia paréceme bastante mediocre. Por certo, había xa tempo que non mencionaba aquí as traducións disparatadas dos títulos das películas anglosaxonas por parte do mundo hispanofalante, pero aquí hai un bo exemplo. A tradución española (e galega que fixen eu) é totalmente fiel ao orixinal inglés, pero en Arxentina pensaron que era máis divertido deixalo como "Tres fillos do diaño". Sen comentarios.
Foi dirixida en 1948 por John Ford. Os papeis principais foron para John Wayne, Harry Carey Jr, Pedro Armendáriz e Ward Bond. Hai varias mulleres nos papeis secundarios, pero con papeis con pouca presencia, incluso a nai do bebé ao redor do cal xira toda a historia, que aparece só nun par de escenas.
Tres foraxidos atracan un banco, e o sheriff desa vila sae cunha partida de homes para collelos. Vense as estratexias que van seguindo para fuxir polo deserto, intentando pasar polos poucos sitios onde pode haber auga, e tamén as estratexias dos seus perseguidores. O caso é que nun deses puntos onde esperaban atopar auga, xa non a hai, e o único que atopan é a unha nai moribunda que acaba de dar a luz. No leito de morte, prométenlle que coidarán do rapaz. A partir dese momento, a persecución segue, dous deles acaban morrendo, e o único que chega a unha vila co bebé e é arrestado, ten o cariño de todo o mundo, e non lle impoñen unha grande pena de cadea, en agradecemento por coidar do naipelo.
Eu creo que xa a vira completa máis veces, pero animeime a repetir. O caso é que pouco despois do Nadal conseguín que pasara pola miña casa un antenista que mellorara a recepción da miña instalación televisiva, e polo tanto volvín ver o canal Trece, un canal neofascista pero que proxecta bo cine, sobre todo clásico. E os venres pola noite aí está José Luis Garci facendo exactamente o mesmo que facía hai 20 anos ou máis na 2 (de feito, creo que repite bastante das películas daquel mítico programa "Que grande es el cine"). No debate anterior ou posterior á proxección da película sempre te enteras dalgún dato curioso.
Foi dirixida en 1956 por John Huston, baseada na novela de Herman Melville, obviamente, pero o guión foi feito por John Huston e Ray Bradbury, non está nada mal. No elenco destaca poderosamente Gregory Peck como Capitán Ahab. Do resto da tripulación destaca Richard Basehart, facendo de Ismael (sabía que me soaba a súa cara, resulta que saía na española "Os xoves, milagre"). Como curiosidade, en papeis moi secundarios aparecen Orson Welles e o propio John Huston.
Pois non ten moita historia. Un tipo chega a Nantucket coa intención de enrolarse nun baleeiro, e a mellor oferta que atopa é facelo no "Pequod", capitaneado por un tal Capitán Ahab, que ten unha mítica aureola. Saen a faenar con normalidade, pero ao capitán veselle bastante pouco. Só se lle escoita pasear pola cuberta de noite, porque ten unha perna de pao. Un día chegan a velo e ven que ten unha tremenda cicatriz na cara, e saben que todos eses arranxos fíxollos un cachalote branco chamado Moby Dick. Casualmente crúzanse con el e o capitán decide deixalo todo e arriscar a súa vida e da toda a súa tripulación, que está como poseída por el, para darlle caza.
Oíra falar moitas veces desta película baseada, unha vez máis, nunha obra teatral de Tennessee Williams (que sempre teñen moita "chicha") e cando vin que a botaban no espazo de cine clásico da 2 non a deixei fuxir. Coñecendo a obra do dramaturgo e o pretencioso título, podedes chegar a facervos algunha idea estraña (e se cadra a hai, quen sabe). Pero na primeira escea da película vese que son as primeiras indicacións de Stella para a súa irmá Blanche, para que localice a súa casa unha vez que se baixe do tren en Nova Orleans. Non lembro as últimas indicacións, pero a primeira é que ten que coller un tranvía dunha liña chamada "Desexo" (e vese o tranvía rotulado así na escena). Mira ti que simple a cousa.
Foi dirixida en 1951 por Elia Kazan. Os principais papeis do reparto foron para Vivien Leigh, Marlon Brando, Kim Hunter e Karl Malden. Casualmente todos levaron o Óscar polos seus papeis agás Brando, que seguramente fai un dos mellores papeis da súa vida. Pois xa sabedes, unha película baseada nunha obra teatral de Tennessee Williams sempre terá moi bos diálogos e uns personaxes moi intensos, non se pode negar, e aquí volve suceder.
Stanley Kowalski (Marlon Brando) vive coa súa muller Stella (Kim Hunter) en Nova Orleans. Blanche, a irmá de Stella (Vivien Leigh), vaina visitar despois de verse obrigada a vender a casa familiar que tiñan no campo, supostamente debido á ruina da familia, que ela non puido evitar. Pero xa dende o comezo vese o choque de caracteres entree Stella e Stanley. El é machista e violento, pero ademais, ao estar casado con Stella, cre que podería ter sacado beneficio da posible venta da casa da familia de Stella, e non se fía das noticias da ruína familiar que di Blanche. Por outra banda, as noticias que van chegando deses sucesos e a propia actitude de Blanche fan pensar que a súa saúde mental é moi precaria e que todo o que conta resulta moi pouco crible. Mitch (Karl Malden), amigo de Stanley e Stella, semella ser o único que cre a Blanche e que lle resulta un apoio.
Pois si, teño moito retraso acumulado nestes artigos. O que estou comentando agora pasou hai xa mes e medio, e xa teño certas dificultades para lembrar en detalle as obras culturais. Dende que merquei a nova Smart TV, abriuse o escenario de ver películas que estiveran en Youtube, como "O nacemento dunha nación", a mítica obra de Griffith da que tanto oíra falar. E por fin o conseguín.
"O nacemento dunha nación" foi dirixida en 1915 por David Wark Griffith. É unha película muda, obviamente en branco e negro, de 3 horas de duración (estou intentando convencervos de que vela é un esforzo considerable) e seguro que o elenco foi moi célebre naquela época, pero o único nome que me soa vagamente é o de Lillian Gish. Como anécdota, diremos que nun papel moi secundario, o actor que mata a Lincoln no teatro foi Raoul Walsh, que despois si foi un director célebre.
Antes de contar o argumento, imos falar antes das súas consecuencias técnicas e ideolóxicas. Polo visto, esta foi unha das películas que cambiou técnicamente a forma de facer cine. Ata ese momento, o cine viña sendo algo así como "teatro rodado con cámaras". Había pouco dinamismo, as esceas sempre tiñan os mesmos tipos de plano, apenas cambiaban os escenarios. Porén, esta película xa parece moderna, no sentido de que hai múltiples escenarios, nunha mesma escena poden alternarse planos xerais con primeiros planos, etc. Así que hai que agradecerlle ao director a clarividencia en dar ese inmenso paso que todo o mundo asumiu como propio a partir del.
O que xa non hai que agradecerlle tanto é o racismo e supremacismo que destila a película por toneladas. Preséntase aos negros como vagos e borrachos, que na guerra civil están intentando liberar o Sur simplemente para poder gozar dos seus vicios ao máximo, incluso nos parlamentos e gobernos. E fálase de marabilla do Klu Klux Klan xustificando a súa creación e tropelías (de feito, o título orixinal da película era "The Clansman", que supoño que facía referencia a este Clan, pero iso xa é suposición miña). Tanto é así, que ningún actor negro quixo participar na película, e tivo que poñer a brancos coa cara pintada. Sorprendentemente, o director dixo que non era certo o seu racismo (resulta bastante difícil de crer despois de ver a película), e en resposta a iso, o ano seguinte rodou "Intolerancia", unha magnífica película que eu vin no CGAI hai uns cantos anos, que tamén dura 3 horas, e que tamén está en Youtube.
A historia da película vén sendo a amizade entre dúas familias da época da Guerra Civil estadounidense. A familia Cameron, de Carolina do Sur, únese aos Sudistas, mentres que os Stoneman (creo que son de Carolina do Norte) son leais aos federais de Abraham Lincoln. Está claro que a tensión entre as familias vai crecer debido a isto, pero aínda así seguen tendo afecto entre eles.
En calquera caso, na película tamén se fala doutros personaxes históricos máis relevantes que teñen máis ben pouca relación con estas dúas familias, aínda que sempre aparecen os contactos por un lado ou polo outro. Pois iso, déixase caer que a imposición de normas impopularse no Sur por parte do exército do Norte fai que ganen as eleccións mediante pucheirazo os partidos dos negros, e que entón os gobernos e parlamentos pasan a ser festas nas que os negros están sempre borrachos e bailando.
Por outra banda, os negros sempre están pensando en violar a mulleres brancas, e iso fai que algúns brancos do Sur funden o Klu Klux Klan, que as vai defender, e bla bla bla... as tonterías de sempre. Ao final, a familia norteña acaba dándolle a razón aos seus amigos do sur e uníndose aos seus postulados. En definitiva, bastante patético, e non me explico que esperaba Griffith que pensara todo o mundo despois de asinar unha película como esta.
Tíñao todo para triunfar, pero non teño moi claro se o está conseguindo. Unha obra de teatro que trata de fútbol e que ten a Touriñán como principal estrela do elenco xa ten moito avanzado en Galicia, pero a sensación coa que saín do Teatro Colón da Coruña é que non entusiasmou demasiado, máis ben pouco. Creo que moita xente que asistiu fíxoo polos dous factores que mencionei ao principio, pero non foron ao teatro na súa vida, e polo tanto "non sabían moi ben ao que ían".
"Recortes, caneos e outras formas de driblar" é unha coprodución do Centro Dramático Galego e Ainé (a produtora de Touriñán). O elenco está formado por Xosé Antonio Touriñán, Manuel Cortés, Sergio Zearreta (se cadra estes os máis coñecidos, sobre todo o primeiro, con moita vantaxe sobre os demais), Christian Escuredo, Xoán Fórneas e Isabel Garrido.
O escenario é como unha grada con catro ou cinco chanzos ben amplos e espaciosos, con moita capacidade lumínica, que aproveitan para facer algún xogo de luces bastante espectacular. Polo medio tamén hai algunhas trampillas polas cales aproveitan para entrar, saír ou dar discursos algúns dos personaxes, o que lle dá certa vivacidade ao espectáculo.
Touriñán xa se ten manifestado publicamente como un grande siareiro do fútbol, especialmente do Deportivo, nesta dura época que está pasando. É probable que moita xente asistira á obra pensando que se ía falar das glorias do Deportivo ou algo semellante, e nada máis lonxe da realidade.
Fálase do fútbol en xeral, de todo o que o arrodea, sobre todo dende o punto de vista dos siareiros, pero preséntanse perspectivas, para min, moi interesantes, como o auxe do fútbol feminino, a actitude dos siareiros nos campos de fútbol, cos outros siaireiros, cos futbolistas, cos árbitros...
Sospeito que as persoas que ían buscando un espectáculo futbolístico máis convencional que reforzara aínda máis a vertente comercial e de puro espectáculo que ten agora saíran moi decepcionados, porque non trata en absoluto diso. A min non me apaixoou demasiado, pero creo que me desagradou menos que a boa parte do público, porque eses temas "non convencionais" que xiran en torno ao fútbol parecéronme moi apropiados. Seguramente Touriñán aproveitouse da súa fama para facelos máis visibles, pero probablemente iso fíxolle perder un pouquiño de fama, porque dubido que sexa capaz de conmover as conciencias dos futboleiros, que teñen cousas melloras polas que apaixoarse.
Hai unhas semanas morreu Gina Lollobrigida, e supoño que por esa razón botaron no espazo de cine clásico da 2 a película "Pan, amor e fantasía", que polo visto está considerada como unha das súas mellores actuacións.
Foi dirixida en 1953 por Luigi Comencini, e debeu ter tanto éxito que deu lugar a unha saga que continuaron os mesmos actores, despois pasou a Sophia Loren, e chegou incluso a España con Carmen Sevilla. As dúas estrelas máximas desta película son Gina Lollobrigida e Vittorio de Sica.
A historia non ten moita ciencia. A un pobo da Italia profunda chega un carabinieri de mediana idade. A súa chegada causa moita expectación, e moita máis cando saben que está solteiro e ten intención de casar. Pon os ollos na moi atractiva rapaza interpretada por Gina, pero ela pasa bastante, porque está namorada dun subordinado do carabinieri, pero é un miñaxoia e non sabe moi ben como reaccionar. O carabinieiri, vendo que a rapaza non lle fai moito caso, fíxase nunha comadroa que vive ao seu carón e que tamén resulta bastante atractiva, aínda que cun estilo moi diferente, e esa relación si parece avanzar ben.
Pois nada, unha vez máis a comedia italiana, que lles gusta moito alí, pero a min non me di case nada.
Como xa teño dito aquí algunha vez, non me desagradan as películas de tema bíblico. As historias son bastante grandiosas e interesantes e, incluso hai décadas, cando os medios técnicos eran moito peores que os actuais, había milleiros de extras e escenarios esaxeradísimos que as convertían en grandes espectáculos. Pero claro, se as fas agora e cos medios técnicos actuais, e pós bo director, produtores e un bo elenco, xa sabes que a aposta é moi segura. Como sucede neste caso, que conta a historia de Moisés.
"Exodus" foi dirixida en 2014 por Ridley Scott. O papel de Moisés faino Cristian Bale (que para min agora xa é suficiente garantía, é un dos mellores actores das últimas décadas), pero está moi ben acompañado por outros e outras como Joel Edgerton, John Turturro, Aaron Paul, Ben Mendelsohn, María Valverde, Sigourney Weaver e Ben Kingsley. Acabo de ler na Wikipedia que os exteriores foron rodados en Almería e Fuerteventura.
Non hai moito misterio. Conta a historia de Moisés dende que está perfectamente integrado na familia do faraón Seti I, e que está considerado case á altura do seu fillo Ramsés. El descoñece que é de orixe hebrea pero comezan a chegarlle rumores nese sentido que acaban sendo confirmados. Por outra parte, amosaba máis sensibilidade con respecto aos escravos que o resto dos exipcios, así que unha certa diferenza xa se notaba niso.
Ramsés decide exiliar a Moisés, vaise ao deserto, case e ten un fillo. Pero algo segue creándolle inquedanza e ten visións nas que Deus lle di que debe levar aos hebreos de Exipto de novo á súa terra. Vai pedirllo a Ramsés pero este négase. E entón vén un dos momentos máis impresionantes da película, que é cando caen sobre Exipto as dez pragas bíblicas. As imaxes son abraiantes pero quedaba a dúbida de como ían plasmar a última, a da morte dos primoxénitos. Fixérono dunha forma moi elegante e sinxela. Xa sabedes que os hebreos marcaron as súas portas con sangue de año, para quedar excluídos da praga. Pois vese como se extende unha sombra sobre o territorio e, ao pasar, os primoxénitos exipcios morren súbitamente.
Ramsés finalmente deixa marchar aos hebreos, pero comeza a perseguilos pouco despois. Cando chegan ao Mar Vermello, dase un estraño fenómeno (non tanto como na versión de Charlton Heston) e a ondaxe comeza a amainar. Entón Moisés comeza a andar, e todos ven que lle cubre moi pouco e que pode chegarse á outra beira sen demasiadas dificultades, pero mollándose, iso si. Todos van detrás del e chegan á outra beira en pouco tempo e sen moito esforzo. Os exipcios veñen detrás e comezar a cruzar tamén, pero nese momento vese ao lonxe unha onda moi alta ao lonxe que ameaza con engulilos, como finalmente fai. Xa vin esta película hai máis dun mes, pero creo que Moisés tamén é levado pola onda porque volveu atrás para enfrontarse cos primeiros exipcios. Pero como ten a sorte de cara, acaba chegando vivo, aínda que algo magoado, á beira de novo.
