Sissi

Si, si, recoñezo a posible estupefacción que poida provocar a presenza dun comentario sobre esta película neste blog, pero fun incapaz de resistirme á tentación de ver que nunha cadea da TDT española botaban seguidas as tres películas da saga. A tentación non foi velas todas, porque xa supoñía que a primeira ía satisfacer dabondo a miña curiosidade, e así foi. Por outra banda, non teño eu moi claro se eu vin algunha vez unha película austríaca, pero estou case seguro que esta saga está entre o máis exitoso da súa produción histórica.

A película foi dirixida en 1955 por Ernst Marischka (dirixiu a triloxía completa), para total lucimento da actriz Romy Schneider (a primeira princesa e despois emperatriz austríaca Isabel, coñecida como Sissi) e de KarlHeinz Böhm (o emperador Francisco Xosé I). Como non creo que volvamos falar aquí de cine austríaco (Schwartzenegger aínda non actuaba, polo visto), non creo que pague a pena mencionar ao resto do elenco, aínda que non deixa de resultar curioso que a nai de Romy Schneider tamén facía o papel da súa nai na película (de feito, o parecido é moi salientable).

Pois probablemente os austríacos estean moi orgullosos destas películas e da nostalxia do Imperio Austro Húngaro (cando se rodaron, ese Imperio aínda se viñera abaixo só unhas décadas antes). Pero a historia está ambientada no seu momento de máximo apoxeo, a mediados do século XIX. De feito, parece como se rodaran esta triloxía para conmemorar os 100 anos pasados dende o suceso. Tamén podemos comentar que o reinado desta desdichada muller abrangueu toda a segunda metade do século XIX, e que as películas parecen ser bastante fieis á súa historia, que xa digo, foi bastante máis triste do que poderíamos pensar. Pero imos falar só desta primeira película (as outras non as vou ver), que é máis alegre.

A nai do novo emperador Francisco Xosé I, que é unha argallante, está buscándolle muller, cando el non ten demasiada presa nese tema. E pensa que a princesa Elena de Baviera, a súa sobriña, é a candidata ideal. Avisa á súa irmá, a nai de Elena, para que a leve á festa de aniversario do emperador, alí presentalos, e que xa quede selado o compromiso. O emperador é coñecedor de todos estes manexos, pero pasa bastante. Pero para disimular un pouco, deciden que nesa inocente viaxe tamén as acompañe a irmá pequena Isabel, coñecida como Sissi, que é unha rapaza máis desinhibida, non moi pendente das convencións sociais, e moi impetuosa e simpática. E o emperador, que a coñecía dende hai tempo, pero había moito que non a veía (de feito son curmáns), queda prendado de Isabel, non de Elena, con gran disgusto para as dúas irmás argallantes. A trama é así de chorras, así que imaxinade as seguintes, aínda que creo que a vida da señora deu para moito.

Saúdos.

O imposible

Curioso caso o desta película. Produción totalmente española, pero con elenco británico, rodada en inglés e no estranxeiro, e que tivo un grande éxito. Exemplo de que poden facerse bos produtos audiovisuais sen vivir en Hollywood e sen pretender avasallar a ninguén con soberbia. Polo menos aparentemente.

A película dirixiuna no ano 2012 Juan Antonio Bayona (que grazas a esta película xa está tendo moito prestixio a nivel internacional), e no elenco destacan Naomi Watts e Ewan McGregor, como os pais da familia, e Tom Holland como o fillo maior. O resto de papeis son moi secundarios. Aínda que na película contan a historia como se a familia de vacacións en Indonesia fora inglesa ou estadounidense, realmente sucedeulle a unha familia española, que colaborou na escritura do guión, concretamente a nai, que era doutora.

Unha familia acaba de chegar a un paradisíaco "resort" de Indonesia para pasar o Nadal de 2004, cando se produce o fantástico tsunami que todos lembramos naquela zona. A familia está formada pola parella e tres fillos. Despois do impacto da xigantesca onda contra o hotel de luxo (que por outra banda é un edificio de planta baixa, non unha torre nin nada parecido), a familia queda separada en dous núcleos.

Por unha banda, a nai e o fillo maior. Pola outra, o pai cos dous fillos pequenos. Ningún dos dous grupos sabe do outro ata días despois, así que xa non conservan moitas esperanzas de volven xuntarse todos. A nai sofre graves feridas cando está fuxindo da onda, e cando consegue chegar ao primeiro hospital, dánlle unha certa prioridade para operala, porque a ferida do peito e da perna teñen moi mala pinta (ela mesma é doutora e sábeo). O fillo maior, que está con ela, por un erro de organización no hospital, tamén perde o contacto con ela durante unhas horas, incluso chega a pensar que morreu, pero finalmente atópanse de novo.

O pai segue unha traxectoria totalmente diferente. Deixa que leven aos seus dous fillos pequenos con outras familias a un refuxio seguro nas montañas, mentres el segue buscando á muller e fillo maior, aínda que xa ten poucas esperanzas de atopalos. Vai mirando en todos os hospitais da zona, para saber se alí está ingresada a súa muller ou fillo, e incluso chega a perder temporalmente o contacto cos seus dous fillos pequenos. Pero por unha grande casualidade, no último hospital que lle queda por mirar, localiza de novo aos seus dous fillos pequenos e tamén ao fillo maior, que os xunta coa nai. Operan á nai e marchan para Singapur nun avión da compañía de seguros contratada coa viaxe.

Si, emotiva película. Obviamente, o que máis chama a atención, para ser unha produción netamente europea e principalmente española, son os efectos especiais necesarios para recrear o tsunami e todos os desastres producidos a partir del, o caos e a destrución xeralizada. E non están nada mal, certamente.

Saúdos.

Do piñeirismo ao Consello da Mocidade

Hai máis de oito anos que un bo amigo que é un dos máximos expertos na historia do nacionalismo galego me agasallara con este libro, do que era un dos seus coautores. Xa sabedes que, para un libro, caer na miña biblioteca, é case garantía segura de esquecemento e ostracismo durante varios anos, para despois pasar a ser candidato a ser lido. Hainos que aínda esperaron máis.

Neste libro, editado pola Fundación Moncho Reboiras, e coordinado principalmente polos historiadores Xoán Carlos Garrido Couceiro e Uxío Breogán Diéguez Cequiel (aínda que hai varios artigos máis, de menor calado), fálase da historia do nacionalismo galego nunha época duns 30 anos. Máis ou menos dende que comezou a Guerra Civil ata mediados dos anos 60, cando nacen a UPG e o PSG, que máis ou menos dan lugar ao BNG uns anos máis tarde.

Obviamente, a figura de Ramón Piñeiro, que falaba de non actuar en política e si na cultura, pero que despois acabou militando no PSOE, non queda moi ben parada. El falaba de impregnar de galeguismo a todos os demais partidos e de non crear ningún propiamente galeguista ou nacionalista. Postura respectable pero que, obviamente, non gusta nada en determinados entornos. 

O que máis me chamou a atención foi a figura de Antón Moreda. Nacido no ano 34 en Galicia, tivo que emigrar de pequeno a Sudamérica, fíxose galeguista no exilio, e decidiu volver a Galicia no ano 60, cando tiña 26 anos. Os conflitos que tivo co grupo "piñeirista" naqueles anos, foron tan terribles e inesperados, que volveuse tolo e estivo internado nun manicomio na Terrá Chá durante uns 40 anos, ata a súa morte, que sucedeu hai uns 10 anos, aproximadamente. Moi interesante historia, da que xa se ten falado nalgún libro e película galega dos últimos anos.

Saúdos.

Avanoa

Hai algún tempo oín falar deste musical, de clara orixe coruñesa. Sae do empeño de varias escolas de música e teatro da cidade. Por exemplo, o elenco saíu da Escola Galega de Teatro Musical e da Rock School Coruña. E entroume a curiosidade por ver que saía de aí. Cando asistín, levei a sorpresa de que unha das actrices principais fora alumna miña. Cousas que pasan.

Como supoño que sabedes, nos musicais habitualmente hai partes faladas e partes cantadas. Obviamente, as partes faladas enténdense mellor, e permítenche entender a historia. Nas partes cantadas, entre que non todo o mundo vocaliza ben, ou esforzos na voz fan que non se entenda tan ben, e que están soando instrumentos que poden enturbiar a letras, se algo non se entende moi ben, tampouco pasa nada grave. Pero é que neste musical non hai partes faladas, só hai partes cantadas.

Polo tanto, non sei se sabería explicarvos exactamente que historia se contaba no musical. Leo na súa web un breve resumo da sinopse e cóstame relacionalo co que eu vin no teatro... Fala de que dous xóvenes que formaban parella, Canavar e Masina, fundaron unha empresa dixital e fixéronse inmensamente ricos. Agora, xa maiores, e coas ilusións perdidas, ven como outros mozos máis ambiciosos queren facerse cos mandos da empresa para facela menos humana e máis maquinal, pero tamén terán oposición.

Saúdos.

Morte accidental dun anarquista

Creo que xa vin esta obra en montaxe teatral en varias ocasións, pero creo que é a primeira vez que a vexo en galego. Paseino en grande vendo a obra, pola reacción final do público parece que non fun o único. A compañía encargada de facelo é moi fiable e a obra tamén, así que non había marxe de erro.

"Morte accidental dun anarquista" é a obra de teatro máis coñecida do autor teatral Darío Fo (que recibiu o Premio Nobel de Literatura en 1997, decisión moi criticada polo Vaticano, ao que non se lle coñece autoridade moral nin intelectual nese tipo de temas). É do ano 1970, e segundo o autor, está baseada nalgo que sucedeu en Estados Unidos en 1921. En calquera caso, en Italia, país do autor, onde a obra causou furor dende o primeiro día, din que lles lembra moito a algo que sucedeu nese país en 1969.

A compañía encargada de levalo á escea en galego é Talía Teatro, moi fiable e que raramente decepciona. O papel principal foi para Toño Casais, pero tamén están por alí clásicos da compañía como Artur e Dani Trillo, ou Marta Ríos.

Por se non sabedes de que vai, nunha comisaría italiana infíltrase un chalado que se fai pasar por xuíz do Tribunal Supremo, nun principio, porque despois desenvolve máis papeis, sen control. Supostamente vai investigar como sucedeu a morte dun anarquista que se tirou por unha fiestra desa mesma comisaría algún tempo antes. Ao facelo, vai desvelando que a investigación do caso non se fixo con todo o rigor necesario.

Pero vaia, coñecendo ese país, tampouco estraña tanto.

Saúdos.

Un home chamado Cabalo

Penso que xa a vira completa anteriormente, pero como me deixara boas sensacións, repetín este día que volvían botala no espazo de cine clásico da 2 dos luns pola noite. Seguen estremecendo escenas como esa na que lle fan a proba para ver se pode formar parte da tribu india e o penduran dos pectorais.

A película foi dirixida en 1970 por un tal Elliott Silverstein (que non me soa de nada, agás isto) e o protagonismo case total foi para o actor Richard Harris. Non me pareceu recoñecer a ningún outro dos actores e actrices, aínda que pode ser normal, porque está rodada dende o punto de vista dos indios (o director conviviu algún tempo con eles), e deberon utilizar nativos e actores e actrices doutras procedencias para darlle maior verosimilitude, supoño.

A historia non é moi complicada. Un aristócrata inglés está cazando por Estados Unidos porque non ten nada mellor no que ocupar o tempo nin os cartos, e un grupo de sioux o secuestra. Inicialmente chámanlle "Cabalo" e o maltratan, pero aos poucos vaise facendo amigo deles e coñecéndoos, en parte grazas a un francés que foi secuestrado antes ca el e que lle vai permitindo integrarse máis na tribu. Debido ás súas fazañas nos enfrontamentos con outras tribus indias, consegue unha muller e gañarse o prestixio no grupo, do que acaba sendo un dos seus xefes.

Saúdos.

Armouse a gorda

Hai moita xente que está de acordo en que Monty Python é un dos mellores grupos de humoristas da historia. E seguramente eu sexa unha das persoas que opina iso. O malo do humor deste grupo é que é tan absurdo e sorprendente, que unha vez experimentado, o efecto sorpresa desaparece, e comezan a aburrir de forma moi destacada, polo menos a min.

Hai moitos anos, como mínimo uns vinte, cando na Coruña aínda existían os multicines Equitativa na Praza de Vigo (ou sexa, xa non era unha única sala de cine senón tres ou catro pequenas), lembro que unha das películas que fun ver foi esta, e gustoume moito. Claro, era a primeira vez que a veía, e funcionou o efecto sorpresa. Cando digo "esta", refírome á titulada en España "Se armó la gorda", cuxo título orixinal traducido sería algo así como "E agora, algo completamente diferente", que era unha frase que un dos actores pronunciaba varias veces ao longo da metraxe.

Esa frase tiña certa lóxica, porque esta película estaba formada por unha serie de "sketches" da serie Monty Python Flying Circus, que levaba varias tempadas con moito éxito no Reino Unido, e esta película ía ser a promoción da serie en Estados Unidos. Como as escenas eran curtas (varios minutos) e non tiñan absolutamente nada que ver entre sí, efectivamente, presentalas con esa frase era moi axeitado.

Hai pouco entereime de que esta película estaba completa en Youtube (abaixo podedes vela) e entroume a nostalxia de vela. Aínda que estaba prevido de que podía decepcionarme totalmente, como xa sucedeu coas outras obras deste grupo que xa son moi célebres, como "A vida de Brian" ou "Os cabaleiros da táboa cadrada", que xa non as soporto tampouco. Acabo de lembrar que hai uns anos vin "O sentido da vida" e aínda non me desagradou demasiado. E poucas máis películas teñen, a verdade. Pero o caso é que si, esta película aburriume moito e confirmou que teño que deixar de frecuentar as súas obras.

Saúdos.

Purple Rei

A actividade cultural en Galicia e na Coruña non para, e debido a iso, xurden proxectos diversos por todas partes. Só iso podería explicar que na Coruña (todos os músicos son de aquí agás un, que é de Compostela) xurdira un grupo musical chamado Purple Rei, que se dedica, nada máis e nada menos, que a tocar versións de Prince pero traducidas ao galego. Curiosa combinación.

Teño dúas reflexións que facer sobre isto. Non sei se o nacemento da banda ten que ver co feito de que Prince actuou na Coruña no ano 1990. Aínda non existía o Coliseum e non había ningún sitio medio decente onde facer concertos para moitos espectadores (podía valer o Pazo dos Deportes), e sacáronse da manga facelo no patio do colexio Santa María do Mar, xunto á ría do Burgo. Se cadra asistiron a ese concerto e quedaron marcados de por vida, quen sabe.

Por outra banda, fun ao concerto só por certa curiosidade, sobre todo porque traducían as letras ao galego. Porque Prince tampouco é que me apaixoe especialmente. Sei dunhas cantas persoas que din que é un dos músicos máis importantes da historia, pero a min non mo parece. Hai tres ou catro cancións que me parecen moi interesantes, pero pouco máis. De feito, como comentarei ao final, saín algo decepcionado do concerto.

O grupo está formado por cinco membros: Sergio Zearreta, o cantante xunto con María Galdón, que fai os coros; Miguel Queixas, á batería; Miguel Thomas, á guitarra, e Antón Torroncho, ao baixo. Como vedes, o aparato instrumental é bastante simple. E para min está aí parte do problema. Porque os dous temas que máis me gustan de Prince, que son "Raspberry beret" e "1999" non os tocan porque neles destacan poderosamente o violín e os teclados, respectivamente. Ou sexa, ao final de todo, coñecía só tres ou catro das pezas que tocaron, e as outras tampouco me chamaron demasiado a atención.

Saúdos.

Presentación dun libro sobre Antolín Faraldo

Hai unhas semanas fun á presentación dun libro na sede da Agrupación Cultural Alexandre Bóveda. Debía de haber uns tres anos que non asistía a ningún evento nese local, paréntese da que é case exclusiva culpable a pandemia, como é lóxico pensar.

O libro titúlase "Querida Liberdade. Vida e obra dun precursor do Rexurdimento. Antolín Faraldo", e o principal promotor da obra é o estudoso Xurxo Martínez González. Consta dunha biografía do personaxe e despois unha serie de artigos de Faraldo. Agora mesmo descoñezo se son unha escolma ou a obra completa. Foi editado por Alvarellos en colaboración coa Deputación da Coruña.

O personaxe tivo bastante sona, sobre todo a mediados do século XIX, pero despois foi bastante esquecido. Certo é que a súa vida foi breve, morreu aos 30 anos. Naceu en Betanzos e morreu en Granada, xa que os últimos anos viviunos en Andalucía, e morreu de enfermidade, non de suicidio, como algunha xente especula. Foi un dos precursores da autonomía ou autogoberno, moito tempo antes de que se comezara a lexislar nese sentido, e un dos ideólogos da pequena revolución galega de 1846, que rematou na execución dos Mártires de Carral.

Dentro duns anos (porque non me dou moita presa para ler) contareivos que sensacións me transmitiu o libro, pero semella que o personaxe é ben interesante.

Saúdos.

Obaba

Hai unhas semanas souben que ían proxectar a película "Obaba" (nin sequera sabía que existía), baseada na novela "Obabakoak" de Bernardo Atxaga, e protagonizada pola enfeitizante Bárbara Lennie, pero secundada por outras caras ilustres do cine español. Foi máis que suficiente para decidirme a vela. Desta película xa non lembro case nada, pero iso non significa que non sexa interesante, senón que é unha historia moi estraña e difícil de explicar. E a razón principal para vela é a novela na que está baseada, da que xa non lembro apenas nada, pero sei que me fascinou cando a lin.

É unha película dirixida por Montxo Armendáriz (que sempre conta moi boas historias) en 2005, e onde o papel principal foi para Bárbara Lennie, a primeira película importante que protagonizou, cuns 20 anos. Pero tamén están Pilar López de Ayala, Eduard Fernández, Juan Diego Botto, Lluís Homar ou Mercedes Sampietro.

Pois iso, conta algunhas das historias da novela, ambientada nunha estraña aldea chamada Obaba, na que todo o mundo, en maior ou menor medida, está atada a un pasado da aldea no que sucederon estraños feitos que os condicionaron. E non vou dicir máis, porque case todas as historias están relacionadas entre sí. Dende logo, non é unha novela nin unha película cunha trama convencional, é moito máis complexo ca iso. Pero vale moito a pena.

Saúdos.

Cando ruxe a marabunta

Lembro perfectamente que cando era pequeno, o meu irmán, que ten varios anos máis ca min, faloume de algo chamado a "marabunta" e me deixou enfeitizado. Algún tempo despois vin a película (este de hoxe debeu ser o terceiro visionado, intúo) e non me desagradou, aínda que estou seguro que, daquela, me molestou que as voraces formigas tardasen tanto tempo en aparecer en escea, e que o fixesen por culpa dunha prescindible historia de suposto amor entre os protagonistas. Pero hai que recoñecer que nesta película hai dúas historias moi diferentes entre sí que apenas teñen relación entre elas, pero creo que é coñecida especialmente pola parte das formigas, aínda que a outra tamén ten algo de miga.

A película foi dirixida en 1954 por Byron Haskin (xa o dixen aquí máis veces, director moi moi interesante, especialista en efectos especiais) e no elenco destacaban claramente Charlton Heston e Eleanor Parker, o resto a grande distancia en protagonismo. Podemos lembrar o típico caos na tradución dos títulos. O orixinal podería traducirse como "A xungla núa" (que non está mal porque fai referencia a como queda a xungla cando para a praga de formigas), pero en España optaron por "Cando ruxe a marabunta" (non teño nin idea de onde saíu esa palabra nin como se dirá en inglés), e en Arxentina deixárono nun máis lacónico "Marabunta".

Vou reiterar o que dixen antes. A película ten dúas partes e temáticas claras, que apenas se tocan, e que ademais son secuenciais: na primeira parte só hai algunha breve referencia á segunda, pero moi sutil, e cando comeza a tratarse a segunda, a primeira xa case non significa nada. Ou sexa, que podería considerarse que é a sucesión de dúas mediometraxes. A primeira parte é eminentemente romántica, e non está mal, porque trata unha situación bastante peculiar (polo menos para min, os e as especialistas nesa temática ao mellor non se sorprenden tanto). Pero está claro que a chicha da película e pola que se fixo famosa é a segunda, éche o que hai.

Comecemos coa primeira parte. Un rico propietario estadounidense que ten unha inmensa facenda no norte de Brasil quere ter un fillo que herde as súas posesións. Pero como no lugar tan illado no que vive non atopa a ningunha muller do seu agrado, decide casarse por poderes cunha fermosa muller de Nova Orleans, utilizando ao irmán do rico como intermediario. Esa muller preséntase en Brasil, despois dunha longa e pesada viaxe, para exercer o seu papel. Ela pon todo da súa parte, e el non é nada desagradable, pero el está moi volcado e centrado no seu traballo, e ten un caracter absolutamente insoportable e asocial. Teñen algún chispazo pero despois duns poucos días, acaban chegando á conclusión de que aquel experimento non ten ningún sentido, e deciden (os dous) que é mellor desfacer o acordo e que ela volva á súa casa, onde será máis feliz.

Agora imos coa segunda parte. Na primeira hai só un par de sutiles referencias a ela. Xa ao comezo alguén comenta que unhas determinadas aves están facendo unha migración nada habitual nesa especie, do cal deducen que "algo" debe estar pasando no interior da xungla, pero non saben concretar que pode ser. E cando vai unha media hora de película, un personaxe secundario dille ao rico propietario que parece haber rumores de que se desatou a marabunta, unha cíclica praga de voraces formigas que arrasa a xungla cada certo tempo. Cando iso sucede, asolan todo ao seu paso e tarda anos en restaurarse o estado natural e a posible riqueza asociada a el. Obviamente, iso preocupa bastante ao forrado estadounidense, que buscaba un herdeiro da súa riqueza e agora pode quedarse sen nada.

Nese momento, a muller ía marchar de volta para a súa casa, pero xa deciden que quede, porque se a marabunta está en marcha, significa que algún dos barcos que debía coller para saír de alí xa non vai estar operativo. Que ela quede ou marche é irrelevante para o resto da historia, pero transcorre así. Polo tanto, o propietario, con algúns dos seus subalternos intenta enfrontarse á marabunta, cando todos lle din que é mellor fuxir porque é simplemente imparable. Pero el cre que efectivamente pode pararse con grandes masas de auga. E efectivamente, na parte central da súa facenda, onde ten a súa mansión, ten un pequeno encoro para organizar o regadío desa zona. Dálle ordes ao encargado dese encoro, para que o destrúa e a masa de auga arrase a marabunta cando se atope nesa zona, pero o tipo é algo lacazán, e a pesar do inminente perigo, queda durmido e é devorado polas formigas. E por suposto, non provoca a riada de auga. Cando intúen o que puido pasar, o propietario sae das poderosas murallas da súa mansión, el só, estando a piques de ser devorado pola praga, pero consegue chegar a duras penas ao encoro, o destrúe, e a masa de auga barre á marabunta. FIN.

Saúdos.