Está claro que nun blog coma este, moitas cousas poderían levar un título coma o deste libro. Escrito por Francisco Fernández del Riego en 1994, cando xa tiña 80 anos, vén sendo algo así como unha guía de viaxes (sen unha soa foto) do país. Como me encanta Galicia e a teño pateado en todas direccións (pero aínda faltan moitas cousas) supuxo un pracer ler estas páxinas. Supoño que foi un artificio literario inventarse que o narrador era un tal Ramón Sanfiz e que ía acompañado de tres amigos bretóns. Supostamente a viaxe era nun Renault que conducía a única muller do grupo.
As etapas da súa viaxe foron aproximadamente as seguintes:
- De Bonaval a Ribadeo, pasando por Melide e Palas de Rei, por exemplo
- De Mondoñedo a Ferrol pola costa
- De Pontedeume ata Muxía, pasando pola Coruña e a Costa da Morte
- Dende Fisterra á ría de Arousa, indo pola costa
- Dende Pontevedra ata Baiona, pasando por Vigo, por exemplo
- Dende a desembocadura do Miño ata Ourense, pasando por Tui e Ribadavia, por exemplo
- Dende a Ribeira Sacra ata Monterrei, pasando por Allariz e Celanova, por exemplo
- Dende A Gudiña ata Monforte, pasando por O Barco, por exemplo
- Dende O Incio ata Lugo, pasando incluso por Becerreá e Fonsagrada
- Dende Portomarín ata a Ponte Ulla, pasando por Lalín e Caldas, por exemplo
- Remate final en Santiago de Compostela
- Un último capítulo para lembrar algúns sitios a onde lles gustaría ir, pero que non foi posible, como Vilalba, A Toxa, Os Ancares ou O Cebreiro
En definitiva, un paseo bastante exhaustivo por un país que aínda dá para máis.
Hai pouco descubrín algo curioso na televisión española. "Clan", unha cadea supostamente orientada ao público infantil e xuvenil, e que pertence a RTVE, pois resulta que todos os días, a partir das 22.30 ou 23.00 horas, bota series ou películas dirixidas a todos os públicos. Por exemplo, é habitual que durante a semana laborable proxecten capítulos de series como "Los misterios de Laura". E nas fins de semana botan películas, e ademais bastante boas. Vaia sorpresón levei o outro día cando vin que botaban "O cabaleiro escuro", da factoría Nolan.
"O cabaleiro escuro" é unha película do ano 2008 que conforma a segunda parte da triloxía que os irmáns Nolan (Christopher na dirección e Jonathan no guión, aínda que colaborando co seu irmán) dedicaron a Batman, e que están consideradas entre as mellores películas no que vai de século e milenio. O reparto é fantástico, aínda que case todo masculino: Christian Bale, Heath Ledger (que morreu pouco despois de asinar esta magnífica interpretación como "Joker"), Michael Caine, Gary Oldman, Aaron Eckhart, Maggie Gyllenhall (a única muller en papel destacado) e Morgan Freeman.
De que trata a historia? Como xa teño escrito aquí máis veces, para o meu gusto, a factoría Nolan é a mellor produtora de películas no século XXI, pero hai que recoñecer que os seus guións son sempre tremendamente retorcidos e complexos. Se a iso lle sumas o fondo histórico de Batman, cos seus centos de personaxes, malvados variados, e os mesturas ben, sae un cóctel fantástico. Así que contarei a trama moi superficialmente. Se non vistes a película, podo asegurarvos que son dúas horas e media trepidantes nas que non paran de pasar cousas, e nas que tes que estar moi atento, porque hai personaxes que cambian de parecer, cara ou opinión dun tramo a outro da historia.
Basicamente, en Gotham existe unha nova amenaza protagonizada polo Joker (fantástico personaxe que sempre dá moito de si). Ademais, Batman está pensando en retirarse, porque xa non se sente útil (cada vez teño máis ganas de ver a primeira desta triloxía, a ver que pasou), e busca algún personaxe público que poida encabezar a loita contra a corrupción. O novo fiscal xefe, Harvey Dent, semella a persoa idónea, parécelle moi honesto e íntegro, e Bruce Wayne organiza unha recollida de fondos para apoialo. O que xa non lle fai tanta graza é que é a nova parella de Rachel Dawes, a súa antiga moza.
Joker vai facendo cada vez máis cafradas e nun determinado momento secuestra a Harvey e Rachel ao mesmo tempo, pero colócaos en puntos opostos da cidade, arrodeados de explosivos, e obriga a Batman e a Jim Gordon (xefe de policía, un dos poucos non corruptos) a intentar salvalos, pero só conseguen salvar a Harvey, e non de todo, porque sofre queimaduras que lle destrúen a parte esquerda da cara, pasando a converterse no malvado "Dúas Caras", que ademais está moi cabreado porque non salvaron á súa moza.
E así avanza a película cara a un inexplicable final aberto, porque hai terceira parte da triloxía, e algo que haberá que contar alí. Xa digo, acabo de contarvos o 10% da historia, porque ten moitos fíos dos que tirar, pero xa vos digo que non vos ides aburrir nadiña. Iso si, se estades moi atentos, porque se non o estades, axiña vos perderedes.
Eu vin esta obra na axenda cultural da cidade na que vivo, e non me chamou demasiado a atención, pero a unha amiga miña pareceulle que era boa idea ir vela, e alá fomos. Despois de asistir, penso que tiña razón eu, e a miña amiga estivo de acordo, pero agora xa está. Pero vaia, tampouco estivo mal.
"A coartada" é unha obra de teatro protagonizada por María Castro (a única que está no escenario todo o tempo), Dani Muriel e Miguel Hermoso (non chegan nunca a coincidir os tres, cada un deles está con María por separado na súa parte da obra). O director é Bernabé Rico e a autora é unha tal Christy Hall, guionista e directora de cine estadounidense da que non oíra falar.
A trama parece tratar dunha muller que se divorciou do seu marido e que, por algunha razón, perdeu a custodia da súa filla en común, e quere recuperala como sexa. Está ensaiando co seu mellor amigo a declaración ante o xuíz sobre a última vez que viu ao seu marido, porque polo visto, iso terá importancia e daralle máis posibilidades de recuperar a custodia da súa filla. Na segunda parte da obra, vese ese último encontro co seu marido, que tampouco parece demasiado cheo de tensión nin mala relación.
E ata aquí podo ler. Como a obra segue de xira (supoño) non vou desvelar un par de detalles que se descubren no último minuto da obra e que cambian totalmente o sentido do que acabas de ver previamente (no voso caso, ler).
Esta é unha película documental galega, xa do 2021, da que leva tempo oíndose falar. Botábana o outro día nos cines do Fórum Metropolitano e non perdín a oportunidade, sobre todo cando souben a temática en torno á cal xiraba. Foi dirixida por Marcos Nine e a produtora é Recrea Filmes, de Chema Gagino, que presentou a película na sala.
Sobre que trata? Pois sobre a fascinante historia e personalidade de Aurora Rodríguez Carballeira. Nada en Ferrol a finais do século XIX, apuntouse con entusiasmo ás teorías euxenésicas da época e intentou ter fillos (ou sobriños) superdotados que marcasen unha época. E en certo xeito, conseguiuno.
O seu primeiro experimento foi o do seu sobriño, coñecido como Pepito Arriola. Era fillo de solteira (e pai descoñecido) da súa irmá Josefa, que inicialmente pasou del. Coidouno entón Aurora, que tiña só 16 anos daquela, e o rapaz comezou a tocar o piano con 2 anos, e xa o nomearon o "Mozart español". A nai, que xa vivía en Madrid, ao ver a xoia que podía significar, reclamouno cando tiña 3 anos, e converteuse nunha celebridade na capital. Con 6 anos, a nai e o neno marcharon para Berlín, onde pasaría boa parte da súa vida, e converteuse nun mito da música alemá.
Foron só 2 ou 3 anos os que Aurora estivo con Pepito, pero debeulle parecer unha proba interesante, e seguiu coas súas ideas de dar a luz unha persoa que marcara unha época no país. Pero tardou tempo. Porque a súa filla Hildegart naceu en 1914, case 20 anos despois que Pepito. O pai foi un clérigo leridano que debía andar por Ferrol. Suponse que Aurora escolleu ese tipo de pai porque tería estudios elevados e porque nunca ía reclamar a paternidade. Por certo, Hildegart tiña non sei cantos nomes diferentes, pero sempre usaba o primeiro, que segundo a nai significa "xardín de sabedoría" en alemán, pero semella que iso non é certo.
En canto Aurora notou que estaba embarazada, marchou para Madrid. Efectivamente, naceu a nena, e Aurora pensou en convertela na "muller do futuro". E o proxecto non ía mal. Matriculouse en Dereito con 14 anos e con 18 anos era unha lideresa española e mundial no tema da sexualidade, con moitas publicacións e de moito prestixio. Estaba estudando dúas carreiras universitarias máis. Estivera no PSOE pero fora expulsada por ser moi crítica, e agora movíase en posturas máis anarquistas.
Pero a filla estaba cansándose da nai e quería separarse dela, e a ela non lle gustaba nada esa perspectiva. Herbert George Wells tiña un grande concepto de Hildegart, e estaba intentando convencela para que fora a Londres para ser a súa secretaria. Finalmente a nai acabou matando á súa filla de catro disparos cando durmía e tiña 18 anos.
En canto a este documental, resulta algo longo e pesado. O tema dá moito de sí, pero apenas hai fotografías e vídeos do tema. Polo que dixo o produtor, utilizaron fragmentos dunhas 400 películas da época para contar a historia, entrevistaron a 5-6 expertos no tema, que saen na metraxe, pero aínda así, dá a impresión de que sobra boa parte dos fotogramas. Dura uns 90 minutos, pero seguramente coa metade ben lle chegaría. Pero claro, os autores dirán que o criterio artístico prevaleceu.
Leva catro anos celebrándose na Coruña un Festival de Música Contemporánea que, polo visto, ten bastante prestixio. O outro día fun ao concerto de clausura da edición de 2022. Por certo, ese certame chámase Resis. Pero debe quedar claro que a música contemporánea non me agrada. Por razóns variadas fun a varios concertos dese estilo, e resúltanme algo curiosos, pero podo pasar sen eles perfectamente. Nesta ocasión convidoume unha amiga que ganou as entradas nun concurso da radio, e fun pola grata compañía. Esa amiga nunca fora a un concerto deste tipo, e o meu prexuízo fíxome pensar que non lle gustaría demasiado, como a min, pero resulta que saíu encantada. Cousas que pasan.
O título xenérico deste concerto era "Natura Renovatur", pero casualmente ese era o título dunha das catro pezas que se interpretaron. Ao mellor é a máis coñecida ou prestixiosa de todas. Debemos sinalar que as catro pezas era a primeira vez que se tocaban en España e unha delas era incluso unha estrea absoluta, porque é unha composición deste mesmo ano 2022, a cargo do director en escea, Wladimir Rosinskij. Por certo, quen interpretaba as pezas era a Camerata da Orquestra Sinfónica de Galicia, como sempre chea de músicos estranxeiros, parece que moitos da Europa do Leste. As pezas interpretadas foron:
- Natura Renovatur (1967) de Giacinto Scelsi
- Elexía e Baile para piano, violonchelo e cordas (2022) de Wladimir Rosinskij, na que a solista de violonchelo era a esposa do director, e a solista de piano era a fillo de ambos, se non entendín mal.
- Aroura (1971) de Iannis Xenakis, a quen se homenaxeaba neste Festival
Volveu SonDeSeu á nosa cidade, nesta ocasión para celebrar o seu XX Aniversario. Proxecto moi sólido, saído da potente Escola de Música Tradicional de Vigo, na que estudan centos de persoas, esta orquestra folk integra aos profesores cos alumnos máis avanzados, que deste xeito van "collendo táboas" acompañados de xente máis veterana.
Esta orquestra xa sacou cinco discos e neste concerto, que durou case dúas horas, fixeron un detallado percorrido por todos eles. Algunhas das pezas eran longas e constituían "suites" dos temas máis célebres dalgúns deses discos, e outras pezas eran as que formaban parte deses discos, pero sen mesturar con outras. En calquera caso, como sempre, o resultado é espectacular.
Como complemento, cada certo tempo íanse proxectando nunha pantalla grande intervencións de persoas máis ou menos vinculadas á orquestra, que ían ofrecendo os seus parabéns pola iniciativa. Chamoume a atención a intervención de Xosé Lois Romero, afamado músico galego que participou, por exemplo, en ACadaCanto, ou que puxo en marcha Aliboria, que dixo que, cando lle falaron do proxecto, non cría posible que funcionara porque era imposible que iso soara ben. Pero cando os viu actuar en directo quedou totalmente abraiado.
Efectivamente, non debe ser doado que soen ben conxuntamente en directo 6 arpas, 6 violíns, 10 zanfonas, 3 bouzoukis, 5 frautas, 2 contrabaixos, 3 gaitas, 4 persoas tocando a percusión e unhas 10 cantantes e pandereteiras. Para o sistema de son debe ser unha ecuación moi complexa. Polo que parece, están publicitando esta xira como acústica e, efectivamente, non me pareceu ver ningún micrófono. Supoño que por esa razón as cantantes estaban diante de todo, cando antes situábanse no medio da orquestra. Pero a min pareceume que soaban igual que antes, cando tiñan algunha microfonía (pero bastante pouca).
Un lío. Dos directores de cine actuais, recoñezo que Christopher Nolan é un dos que máis me interesa. Pero hai que recoñecer que cando a cabeciña lle pide crear un guión con viaxes no tempo (e pásalle non poucas veces) a cousa ponse costa arriba, e esas películas difíciles de entender. Lembro que me fascinou "Memento" no seu día (non volvín a vela, aínda que parece que sempre é recomendable ver un mínimo de dúas veces as películas con paradoxas temporais), "Orixe" xa me gustou menos (creo que tamén pasaba algo diso), e esta "Tenet" ten moi boa pinta, pero non é nada doada de seguir, polo menos a primeira vez.
"Tenet" foi dirixida en 2020 por Christopher Nolan e os papeis principais foron protagonizados por John David Washington, Robert Pattinson, Elisabeth Debicki e Kenneth Branagh.
Xa vos digo, un lío. O protagonista principal é un tipo negro, da CIA ou algo así, que non ten nome, polo menos non o din. Outro dos principais é outro personaxe similar, branco, que lle axuda nos seus obxectivos, aínda que o seu papel en determinados momentos semella algo ambiguo. Todo parece xirar en torno a un magnate ruso que pretende xuntar as nove pezas que forman algo así como unha bomba de plutonio que provocaría a Terceira Guerra Mundial, e hai moita xente tratando de impedilo, obviamente. Ademais, semella que ese tipo ten un cancro terminal, e se el acaba morrendo, esa bomba estoupará igual, e parece que non lle desagrada demasiado esa perspectiva.
Pero o que acabo de contar é demasiado sinxelo se non lle metes a variable temporal. Polo visto, alguén do futuro descubriu a forma de facer viaxes ao pasado e condicionar os acontecementos, e está facendo uso diso. Ademais, este magnate ruso, por esa razón ou por outras que aínda non fun quen de comprender, parece que ten a capacidade para viaxar no tempo e, sobre todo, para deseñar armas que invertiron a entropía temporal. Na película vense principalmente armas lixeiras e balas que fan iso, pero teoricamente podería chegarse a facer con todo. Quero dicir que se ven impactos de disparos que aínda non se produciron e caralladas similares.
Debido a iso, a trama é moi difícil de seguir (polo menos á primeira). Ves imaxes claramente "marcha atrás", batallas nas que ves claramente que uns soldados avanzan e outros retroceden, salas separadas por un cristal nas que unha delas está no presente e outra no futuro, e pásase de unha a outra por unha especie de "torno" de inversión temporal. O que vos dicía, un lío descomunal. Pois iso, dise que para entender esta película ou unha similar hai que vela un mínimo de dúas veces (supoño que bastante seguidas), pero non teño moi claro que vaia facer ese esforzo.
