Quico Comesaña e o seu grupo presentan "Mae"

Este concerto ía ser en xuño pero foi cancelado no mesmo día da celebración por causas que non lembro agora mesmo, e finalmente si se puido celebrar en setembro. Foi moi fermoso e as non moitas persoas que asistimos (non creo que chegara a 100 persoas) saímos moi satisfeitas. E sospeito que unha porcentaxe elevada mercaron o disco, como fixen eu. Por certo, está editado en formato CD, é posible que o saquen en vinilo, pero de momento, non está previsto en formato dixital.

O disco está composto por catro "suites", tituladas "Clorofilia", "Marea", "Animal sapiens" e "Terránea", que fan referencia aos principais elementos que forman a Mae (Nai) Natureza. Son todas instrumentais e cada dura en torno aos 10 minutos. Lembra un pouco ao rock sinfónico dos anos 70, pero con máis tintes folk, obviamente.

O grupo que gravou o disco non coincide exactamente co que o defende en directo, pero parécese bastante. Quico Comesaña, que é un mestre do bouzouki e da arpa, neste caso toca a guitarra acústica, da que tamén parece moi virtuoso, aínda que levaba case unha década fóra da música debido a unha estraña doenza reumatoide, que lle obrigou aprender a tocar de novo, pero semella totalmente recuperado.

Acompáñano Carmen Gallego no violín e a nyckelharpa (un instrumento de orixe sueca que en español se chama viola de teclas, é unha mestura entre violín e zanfona), Marcos Padrón no acordeón, Leandro Deltell na percusión (hai 25 anos ou máis era o batería do grupo de Xosé Manuel Budiño) e Paula Oanes (unha das catro integrantes de Lulavai) á arpa.

Nada, que é unha delicia. Completou o concerto tocando algunhas pezas de Berrogüetto (eu pensei que ía tocar as que el compuxo para o grupo, pero non sei se tocaría algunhas outras tamén) e algunhas outras pezas de música folk galega que agora son clásicos do xénero.

Saúdos.

XIV Lúas de Outono: Homenaxe a Manuel María

Un ano máis puidemos ir á homenaxe que se lle fai na Coruña a Manuel María, máis ou menos na época do ano na que el morreu en 2004. Este ano o espectáculo non era moi monotemático, como é habitualmente, senón variado: poesía, música e humor, que transcorreron exactamente nesa orde.

Comezou María Barcala recitando poemas de Manuel María. Nos últimos espectáculos que fixo Teatro do Atlántico, a compañía que formaba xunto a Xulio Lago (non sei se non se retirarían xa dos escenarios), xa recitaba a Rosalía de Castro, así que é un xénero no que xa está curtida.

A segunda parte foi para Paraíso Canto, un dúo formado por Martiño Malleiro e Gabi Reboredo. Un deles (non sei quen é cada quen no dúo) xa tocou o acordeón de fondo nalgún dos poemas de Manuel María recitados por María Barcala. Agradable de oír, as súas cancións son maioritariamente lentas. Un deles toca acordeón e clarinete, e o outro canta e toca a percusión, cun estilo que me lembrou moito a Davide Salvado.

E rematamos con Quico Cadaval que, como sempre, sacou da manga algúns dos seus personaxes estrafalarios, aos que fixo ter relación con Manuel María dalgún xeito. Neste caso mencionaba moito a un tal Manuel de Paderna, que semella un personaxe real de Outeiro de Rei, pero tampouco o teño moi claro, se cadra era inventado por el.

Saúdos.

Pierrot o tolo

Está claro que Francia é unha das potencias cinematográficas do planeta, e seguramente a que máis destaca en Europa. Son moitas as actrices, actores, directores e directoras, entre outros, que fixeron carreira no cine e que incluso propuxeron novos xéneros e perspectivas. Pero iso non quita que sigan tendo obras controvertidas, que non deixan indiferente, con moita fama pero que non teñen por que convencer. Por exemplo, a min a "nouvelle vague" non me convence nada, xa o tiña máis ou menos claro e despois de ver esta película xa non ten discusión. Debeu ser moi transgresora no seu momento, pero 60 anos despois xa non ten demasiado sentido. Sinto ter chegado tarde á revolución.

"Pierrot o tolo" foi dirixida en 1965 por Jean Luc Godard, que foi unha das principais figuras deste movemento francés. Aínda que o elenco é bastante máis amplo, as dúas estrelas principais que aparecen a todas horas na pantalla son Jean Paul Belmondo e Anna Karina.

A historia é un auténtico disparate. Ferdinand ten un matrimonio bastante aburrido, unha vida bastante anodina, e acaba de ser despedido do seu traballo. A súa muller case lle obriga a ir a unha festa na casa do pai dela onde poden presentarlle a alguén que lle podería dar traballo, pero aínda así, el non ten moito ánimo. Deixan aos seus fillos na casa cunha coidadora que (a muller non o sabe, supoño) foi amante de Ferdinand cinco anos atrás. Nun determinado momento, Ferdinand marcha da festa no coche do seu cuñado, porque se está aburrindo bastante (as escenas da festa son un auténtico delirio) e volve a casa para atoparse coa súa ex-amante.

Deciden fuxir de París cara á Costa Azul. Mentres vai sucedendo iso, Ferdinand (ela chámalle Pierrot continuamente, aínda que a el non lle gusta) vaise decatando de que ela ten contactos estreitos con traficantes de armas e/ou terroristas, polo que parece arxelinos. A primeira parte da película, que foi corta, aínda era algo comprensible, pero esta segunda parte, moito máis longa, xa é un auténtico caos. Polo medio hai reflexións sobre a vida nas conversas entre os dous protagonistas.

Nada, que xa me cansei. Cando volva oír falar desta corrente do cine francés, simplemente paso.

Saúdos.

Desaparecido

Vin esta película hai moitos anos, e xa me gustara daquela. Eu, que teño unha ideoloxía máis ou menos ben definida e non a escondo, e que non me gustan nada as dictaduras, sentinme moi a gusto vendo unha película que poñía bastante podre e amosaba as vergoñas do golpe de estado e dictadura de Pinochet. O director tamén debe ser bastante "rojeras" e déixanos moi satisfeitos. Iso si, alégrame ver que agora en España agora lle poñen o título en castelán (tampouco era tan difícil de traducir, e segue sendo tan representativo como antes), porque antes era máis ben coñecida como "Missing".

Foi dirixida en 1982 (só 11 anos despois do golpe e aínda coa dictadura chilena no poder) polo director franco-grego (pero xa dirixindo en Hollywood) Costa-Gavras. O principal do elenco está formado por Jack Lemmon, Sissy Spacek, e tamén un pouco por John Shea, que interpreta á persoa "desaparecida". Por certo, está baseado na historia real do xornalista estadounidense Charles Horman.

Pois iso, Charlie Horman é un xornalista estadounidense, que se atopa en Chile coa súa muller Beth. Non queda moi claro, pero semella que están alí porque queren vivir nun lugar no que estean a gusto, e semella que o Chile de Salvador Allende cumpre as súas expectativas. Pero como todos sabedes, o 11 de setembro de 1973 (botaron esta película na 2 xustamente cando se cumprían 50 anos do golpe) o Exército, comandado por Augusto Pinochet, dá un golpe de estado (a dictadura rematou a comezos de 1990). Por certo, na película non se menciona o nome de Chile en ningún momento, pero si se menciona algunha vez Santiago e moito máis Viña del Mar, que parece que é onde comezou o golpe, semella que con axuda e asesoramento estadounidense.

Pois iso, hai toque de queda, Charlie e Beth estanse movendo polo país, e o golpe cólleos de casualidade en Viña del Mar, e alí ven cousas moi estrañas, e teñen conversas moi estrañas con militares estadounidenses que están alí para "facer un traballiño que saíu ben". Cóstalles moito volver a Santiago, onde vivían, e comproban que as cousas axiña se volven moi complicadas, sobre todo se son xornalistas, pero o feito de ser estadounidenses os libra dalgún outro problema.

Pero nun determinado momento, deteñen a Charlie por causas descoñecidas. A súa muller atopa a casa patas arriba un día que volve pola tarde. Os veciños cóntanlle versións lixeiramente distintas da detención. Comeza a súa busca, pero a embaixada estadounidense, aparentando interese polo caso, realmente non fai máis que molestar. 

Así que Beth decide chamar  a Ed, o seu sogro e pai de Charlie, para que lle axude a buscalo. Ed é un empresario, e como é previsible, un tanto conservador, e considera que o seu fillo e parella son uns perroflautas idealistas que se andan metendo en líos sen necesidade. Está convencido de que o seu fillo aparecerá axiña porque o embaixador fará todo o posible para conseguilo. Pero, aos poucos, el tamén se vai convencendo de que a embaixada non fai realmente nada, e de que é posible que colaboraran no golpe de estado. 

Ao final, acaba chegándolles o rumor por unha vía secundaria de que Charlie foi executado hai xa semanas no Estadio Nacional, que agora é unha xigantesca cárcere. Volven para Estados Unidos con esa información confirmada, e din que lles enviarán o cadáver (que estaba nunha foxa común) en cuestión de días, pero realmente tardou sete meses en chegar.

Así son as dictaduras militares apoiadas polos Estados Unidos. Como se Chile fora a única.

Saúdos.

Códice K

Hai uns días pasou polo Teatro Colón da Coruña a obra teatral "Códice K", a obra de Ainé Producións (a produtora de Touriñán), dirixida por Tito Asorei, texto de Manuel Cortés, e un elenco totalmente feminino formado por Lucía Veiga, Marita Martínez, Graciela Carlos e Patricia Castrillón. Ou sexa, que podíamos ir ben tranquilos que o éxito estaba asegurado.

Porque se non chegara con iso, trata sobre unha das historias máis rocambolescas que pasaron por esta zona do mundo nos últimos tempos, que non é pouco dicir: o roubo do Códice Calixtino da Catedral de Santiago a mans dun ex-electricista despedido, que quixo así vingarse do Deán.

Esta marcianada serviu para demostrar o que xa era un secreto a voces: a Catedral era un total descontrol e alí todo o mundo facía o que podía e quería. Cando atoparon o Códice nun garaxe do señor este (foi o último que atoparon), tamén viron cerca de dous millóns de euros roubados dos cepillos da catedral, o que dá boa conta da fantástica contabilidade que levaban as autoridades competentes.

Saúdos.

Erros e Tánatos

Chegamos ao volume número 100 da Colección Galega 120 da Voz de Galicia. Cada vez falta menos. Teño que recoñecer que deste libro oín sempre falar moi ben dende hai tempo. Titúlase "Erros e Tánatos" e foi escrito por Gonzalo Navaza xa en 1996. Esa Colección é de comezos do século XXI, así que tiña que ter xa un mínimo de 20 anos, obviamente.

Este debe ser dos libros de relatos máis redondos que vin nunca. Só ten dez historia e pouco máis de 100 páxinas, pero a pesar de ser tan breve, consegue un nivel uniforme na súa calidade, e non por abaixo, senón por arriba. Están todos bastante ben. De feito, destacan nalgo que tamén me gusta moito en película e novelas (algo máis difícil de conseguir) ou relatos. Iso que tanto me gusta é que nos últimos instantes me desvelen algún erro ou confusión dos protagonistas que lle dá a volta completamente á historia. Podería mencionar películas como "O sexto sentido" ou "Sospeitosos habituais", para que o entendades mellor. E neste libro todos ou practicamente todos os relatos rematan así, con algo que fai que te replantexes todo o que leras antes.

Saúdos.

O capitán Lobo Negro

Seguimos avanzando pola Biblioteca Galega 120 que a Voz de Galicia editou a comezos do século XXI, perfectamente deseñada e elixida por Tucho Calvo. Era a quenda do volume número 99, titulado "O capitán Lobo Negro", que é un libro de relatos do autor Xesús Manuel Valcárcel, do que apenas oíra falar e do que non lera nada antes. 

O autor estivo vinculado ao grupo poético Cravo Fondo. Na súa obra, que está en galego e en español, semella destacar a poesía e o ensaio. A ficción narrativa ocupa menos espazo.

En canto a esta obra concreta, deixoume a mesma sensación que a maioría dos libros de relatos: irregularidade, uns mellores e outros peores, uns que comezan frouxo pero rematan moi ben, outros aos que lle pasa o contrario.

Como é habitual, o libro leva o título dun dos relatos, concretamente o penúltimo. Pode considerarse por iso o mellor? Para min non, en absoluto. Como xa me pasou máis veces, os primeiros (e sobre todo o primeiro, titulado "Valados de pedra") parecéronme os máis potentes.

Saúdos.

Top secret

Como pasa habitualmente, neste mes de setembro teño moito traballo. Así que, algúns días, ao final da xornada laboral, para descansar e ir collendo camiño da cama, son capaz de ver calquera cousa que boten na televisión, con tal de que me faga desconectar un pouco. Onte botaban "Top secret", que xa vin máis veces, aínda que hai bastante tempo. Pero ten un humor tan absurdo e estúpido que non me pareceu mala idea botarlle un visionado máis.

"Top Secret" foi dirixida en 1984 polo famoso trío ZAZ (Jim Abrahams, David Zucker e Jerry Zucker), que fixo películas como "Aterriza como poidas", "Agárrao como poidas" e outras similares. Só con esta referencia seguro que xa pillades a idea, no caso de que non vírades antes a película. No elenco destaca o debutante Val Kilmer, tamén Lucy Gutteridge (parece que a película máis destacada da súa carreira), e varios secundarios de moito fuste, como Omar Sharif, Peter Cushing e Michael Gough.

A historia é unha chorrada, obviamente. Unha Alemaña do Este que aínda é gobernada por algo semellante aos nazis organiza un "Festival Cultural" para ter á comunidade internacional entretida, pero as súas motivacións son máis escuras, e están preparando unha nova guerra con novo armamento. Para ese Festival, aínda que non lles agrada demasiado, contratan a Nick Rivers, que é máxima figura do rock estadounidense, que semella unha mestura entre Elvis Presley e os Beach Boys, como mínimo.

Cando chega alí métese en líos continuamente, e entra en contacto coa resistencia, que está intentando liberar a un científico, que está preso facendo un arma poderosísima para os alemáns. Van coñecendo a diferentes personaxes que lles axudan no seu obxectivo, e tamén descubren que un dos seus principais cabecillas é un traidor que colabora cos alemáns. Finalmente liberan ao científico e marchan para os Estados Unidos.

Obviamente, todo o anterior é o de menos, o importante é ir metendo chistes e tonterías bastante absurdas que sorprenden bastante a primeira vez, pero hai que recoñecer que envellecen regular e que, obviamente, fan moita menos graza cando se perde o efecto sorpresa.

Saúdos.